Trong thời gian Steve Jobs đi chữa bệnh, người thay thế ông là Tim Cook đã điều hành Apple tốt đến nỗi nhiều người trong giới nói rằng không sớm thì muộn ông sẽ trở thành vị CEO đầy quyền lực và tài năng mới của Quả táo.

Tuy nhiên, trong khi đó đại diện Apple vẫn một mực khẳng định rằng vị CEO Steve Jobs ốm yếu của họ sẽ sớm trở lại cương vị, dự kiến vào cuối tháng 6 này. Vậy cụ thể vấn đề này là như thế nào, liệu Tim Cook có trở thành CEO mới, hay ông chỉ là bệ đỡ cho Jobs trong lúc ông này vắng mặt?

Từ ngày 8/6 vừa qua, Apple đã cho tổ chức Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu (WWDC) của hãng này. Đây là dịp Apple giới thiệu các sản phẩm và thành quả mới nhất, trong đó có việc ra mắt phiên bản iPhone mới (dung lượng cao hơn, tốc độ nhanh hơn), ra mắt mẫu máy MacBook Pro mới (giá rẻ hơn), nâng cấp hệ điều hành Mac OS Snow Leopard và phần mềm máy chủ Server (chạy nhanh hơn, hiệu quả hơn).

Sự trở về được báo trước

Cũng tại WWDC 2009, người ta chú ý nhiều tới sự sắp trở về của Jobs, và những tác động tới nhà đầu tư, khách hàng và nhân viên của Apple. Một trong những vị giám đốc bị ảnh hưởng nhiều nhất của sự trở về này chính là Giám đốc hoạt động Tim Cook. Trong suốt hơn nửa năm qua, Tim Cook đã thay Jobs quán xuyến công việc của Apple, và những gì ông thể hiện được đánh giá là rất hiệu quả. Tuy nhiên, hồi tháng giêng đầu năm, khi phát hiện mình bị ung thư tuyến tụy và buộc phải đi điều trị, Jobs đã khẳng định rằng ông sẽ quay lại Apple vào khoảng cuối tháng 6 này.

Vậy có hay không khả năng Tim Cook sẽ thay thế Jobs là CEO của Apple? Tại sao Apple không đưa Tim Cook lên làm CEO và Jobs đảm nhận các vị trí khác nghe vẫn “sang” như Chủ tịch hoặc Giám đốc cải tiến?

Việc đưa Cook lên làm CEO chỉ thêm rõ ràng vai trò mà ông và Jobs đảm nhận lâu nay. Jobs là nhà sáng chế chính của Apple, mọi ý tưởng của ông đều được thể hiện một cách tinh tế và chi tiết nhất trong các sản phẩm Quả táo. Trong khi đó, Cook trông coi và quản lý các hoạt động sản xuất. Các quy tắc và cách thức quản lý hiệu quả của ông đã giúp mang lại doanh thu 32 tỉ USD cho Apple năm ngoái, và điều hành số nhân viên lên tới 35.000 trên khắp thế giới. Jobs vẫn là đại diện chính của Apple, vai trò mà ông đã thể hiện một cách xuất sắc từ khi quay trở lại Apple năm 1997. Nếu là CEO, Cook sẽ vẫn tiếp tục quản lý các hoạt động sản xuất, kinh doanh của Apple.

Tim Cook – “ứng viên” sáng giá cho vị trí CEO

Xét một cách toàn diện khoảng thời gian lãnh đạo 6 tháng của Tim Cook cho thấy các nhà đầu tư ngày càng tin tưởng hơn vào Apple. Vào ngày Jobs tuyến bố tạm rời bỏ chức vụ CEO đi chữa bệnh, cổ phiếu Apple đã giảm hơn 2USD, đạt mức 85,33USD/cổ phiếu. Trong mấy ngày tiếp sau đó, cổ phiếu của hãng đã giảm thêm 7USD. Kể từ khi Tim Cook tạm lên nắm quyền Apple, cổ phiếu của Quá táo đã hồi phục 85%, hiện đang đứng ở mức 144USD/cổ phiếu và có vẻ như không bị ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế.

Trong những tháng vắng mặt Jobs, Apple đã thu xếp xong vụ kiện với IBM về việc thuê chuyên gia Mark Papermaster để điều hành đội ngũ kỹ sư iPhone và iPod. Apple cũng đồng thời ra mắt phiên bản iPod Shuffle mới, nâng cấp phiên bản máy tính iMac, và đón mừng những tin tốt lành từ dịch vụ bán ứng dụng trực tuyến dành cho điện thoại di động – Apple App Store. Tính tới tháng 5 vừa qua, số lần download ứng dụng trên App Store (sau 9 tháng kể từ khi ra mắt) đã đạt con số 1 tỉ. Mặc dù doanh số máy Mac có giảm đôi chút trong quý 2 vừa qua, nhưng rất khó đánh giá mức độ ảnh hưởng từ sự vắng mặt của Jobs. Mặc cho suy thoái kinh tế, Apple vẫn báo cáo đạt sản lượng bán hàng tốt trong quý 1 đầu năm, đạt 8,2 tỉ USD.

Gạt sự thành công của Cook sang một bên, những tuyên bố chung của Apple đều khẳng định rằng Jobs chứ không phải ai khác vẫn sẽ là CEO. Theo Tim Bajarin, giám đốc công ty tư vấn Creative Strategies, thì không nên xem đây là “cú đánh” đối với Cook bởi trong nội bộ Apple, chức vụ CEO và COO có tầm quan trọng gần như ngang nhau, và đã từ lâu người ta không để ý tới sự khác biệt giữa chúng. Cũng theo Tim Bajarin thì trong vòng 3 năm qua, Apple đã quen dần với khái niệm có một nhóm giám đốc điều hành quản lý toàn bộ hoạt động của hãng này. Trong khi đó, Steve luôn có vai trò trung tâm và tham gia vào mọi thiết kế sản phẩm, dù là những chi tiết nhỏ nhất.

Giám giám đốc điều hành trên bao gồm Jobs, Cook, Peter Oppenheimer (giám đốc tài chính – CFO), và Phil Schiller (phó chủ tịch cao cấp phụ trách mảng tiếp thị sản phẩm toàn cầu). Tất cả những người này đều đã sát cánh với Jobs trong vòng gần một thập kỷ qua, làm việc rất hòa hợp tuy mỗi người đều có quan điểm riêng, và không phải lúc nào cũng đồng nhất với các giải quyết của Jobs.

Mô hình điều hành hiệu quả

Không chỉ Apple mới có mô hình quản lý kiểu trên, khi công việc chủ yếu lại không do vị CEO cao nhất đảm trách mà được giao cho phụ tá có chức vụ quan trọng thứ hai, hoặc cho nhóm các giám đốc điều hành.Chẳng hạn như Comcast, trong khi vị giám đốc hoạt động (COO) Stephen Burke chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ những hoạt động hàng ngày thì CEO Brian Roberts chỉ can dự vào những vấn đề mang tính chiến lược. Hay như Hãng hàng không Southwest Airlines, người sáng lập đồng thời là CEO Herb Kelleher đã phải đi chữa bệnh 2 năm trong khi công việc điều hành được giao cho COO Gary Kelly, và cựu chủ tịch Colleen Barrett của hãng.

Theo Bajarin, quy trình làm việc trên giúp Jobs rảnh tay tập trung vào các vấn đề chủ chốt của công ty. Các hoạt động hàng ngày thường do một người đảm trách (ở đây là Tim Cook) để Jobs phát triển sức sáng tạo và cải tổ công ty. Tuy nhiên, theo nhiều nhà phân tích, nếu có một CEO mới đề cử trong đợt này thì người đó sẽ là Cook. Charles Wolf, một chuyên gia phân tích của Needham & Co. nói rằng khả năng Cook trở thành CEO là rất lớn và Jobs sẽ là chủ tịch, hoặc một chức vụ kiểu như Giám đốc cải tiến, và đó sẽ là hướng đi hợp lý nhất đối với Apple trong giai đoạn này.

Một ứng viên sáng giá cho chức vụ trên là Ron Johnson, Phó chủ tịch cao cấp và hiện đang phụ trách các hoạt động bán lẻ của Apple. Tuy nhiên theo Charles Wolf thì rất có thể Apple sẽ xuất hiện tầng lớp lãnh đạo thứ hai. Những gương mặt được đề cử còn bao gồm: Scott Forstall – Phó chủ tịch cao cấp phụ trách bộ phận phần mềm iPhone; và Greg Joswiak – Phó chủ tịch phụ trách mảng tiếp thị iPhone và iPod.

Nhưng nói gì thì nói, kể cả khi Apple thay đổi chức vụ CEO thì Jobs vẫn sẽ là nhân vật ảnh hưởng lớn nhất, và theo như quan điểm của Bajarin thì sự trở về của Jobs sẽ làm nhiều người ngạc nhiên với những thay đổi mạnh mẽ hơn trước đây.

Theo VnMedia