Qi Lu là cái tên không còn xa lạ với các chuyên gia công nghệ hàng đầu thế giới trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến. Khởi nghiệp và quyết sinh tử với số phận của Yahoo, đã có lúc tưởng như Qi Lu sẽ phải chia tay với những dự án lao tâm khổ tứ.

Bỗng dưng Microsoft -Yahoo liên minh và Qi Lu nghiễm nhiên trở thành kiến trúc sư trưởng mới cho những thành công đầy hứa hẹn của Bing và Yahoo trong cuộc đua dài hơi với gã khổng lồ Google.

Một cánh cửa khép lại, những cánh cửa khác mở ra

Một trong số các thành viên ban lãnh đạo Google từng nhận xét chính Qi Lu chứ không phải bất cứ tên tuổi nào khác mới là “đối thủ tuyệt vời nhất chúng tôi (Google) từng và vẫn đang phải đối mặt”.

Gần một thập kỷ vừa qua, Lu luôn đóng vai trò đầu tàu trong các kế hoạch phát triển bộ máy tìm kiếm và công nghệ quảng cáo của Yahoo. Cùng với các đồng sự, Lu đã dùng số tiền đầu tư lên đến hàng tỉ USD để mua lại các hãng công nghệ mới, thuê kỹ sư phát triển những hệ thống riêng. Tuy Yahoo vẫn đang đứng vững trên thị trường nhưng như các nhà phân tích khẳng định đơn giản hãng công nghệ tiên phong đã bị đối thủ mới nổi Google đánh bại.

Ở cái tuổi ngoài tứ thập, Qi Lu ngậm ngùi rời Yahoo đã được hơn một năm. Tưởng như giấc mơ đánh bại Google chấm hết nhưng nay người đàn ông này đang trở thành vũ khí lợi hại nhất của Microsoft trong cuộc đua với Google. Thậm chí, không như thời gian khó dè sẻn cùng Yahoo, Lu nhận được hứa hẹn từ Microsoft sẽ vung mạnh tay cho cuộc đua tìm kiếm trực tuyến.

“Đó là một nhiệm vụ không thể nhanh chóng thực hiện được trong một sớm một chiều và tôi rất thích thú với nó”, Lu chia sẻ. Nhưng thách thức với Qi Lu và cộng sự vẫn còn là một quả núi, thậm chí dấu hiệu thành công không lấy gì làm sáng sủa. 

Tuy nhiên, giám đốc điều hành Microsoft Steve Baller, người đã bổ nhiệm Qi Lu vào chức giám đốc bộ phận các dịch vụ trực tuyến của Microsoft tháng 12 năm ngoái, vẫn tin rằng với năng lực và phẩm chất tuyệt vời, Qi Lu sẽ giúp gã khổng lồ phần mềm vượt qua được vị trí thống trị của Google, hay ít ra cũng mang đến những tín hiệu lạc quan hơn cho Live và sau này là Bing.

Thương vụ hợp tác giữa Microsoft và Yahoo là một chiến thắng quan trọng đối với gã khổng lồ phần mềm khi trong nhiều năm tới, hãng có thể mở rộng thị phần tìm kiếm trực tuyến nhờ vào chính khách hàng, người dùng của Yahoo, nhằm cạnh tranh trực tiếp với Google.

Nhưng Qi Lu và các đồng sự vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Ngay cả khi đã có được lượng truy vấn của Yahoo, thị phần của Bing vẫn chưa bằng một nửa của Google. Lấp đầy khoảng trống này là một việc không đơn giản vì hiện nay người dùng vẫn đang rất hài lòng với Google, vốn cũng đang từng ngày ra sức cải tiến dịch vụ tìm kiếm.

Đạo đức và tài năng từ trong gian khó

Tuần trước, trả lời phỏng vấn của các phóng viên ở ngay tổng hành dinh Microsoft, Qi Lu tâm sự ông đã đánh giá thấp những thách thức sẽ gặp phải. Nhưng chẳng chóng thì chầy, Microsoft sẽ ra mắt một dịch vụ khác biệt, đủ hấp dẫn để có thể thay đổi vị thế của mình một cách đáng kể trên thị trường tìm kiếm.

Với Microsoft, thành công trên thị trường béo bở này sẽ là yếu tố quan trọng với sự sống còn của gã khổng lồ phần mềm trong tương lai xa. Với Qi Lu, đó là một “đặc vụ” mà ông cảm thấy mình có trách nhiệm phải gánh vác.

Sinh ra trong thời loạn lạc, Qi Lu từng phải rời xa vòng tay cha mẹ để đến sống với ông bà ở một vùng quê nghèo, không điện và nước máy. Qi Lu đã giành được một suất ở Trường đại học Fudan - Thượng Hải. Sau khi đã có bằng thạc sĩ khoa học máy tính, bất ngờ Qi Lu được tham dự buổi nói chuyện của giáo sư Edmund M. Clark ở Trường Carnegie Mellon. Sự kiện này đã mở ra bước ngoặt cho cuộc đời Qi Lu. Giáo sư Clark đã dành cho người hùng tương lai một suất học bổng tiến sĩ sau khi ấn tượng với những câu hỏi và công trình nghiên cứu của Lu.

Với khoản trợ cấp ít ỏi 10 USD mỗi tháng cho chân trợ giảng, trước đây Lu đã không thể xoay xở để có thể kiếm đủ tiền đóng lệ phí dự tuyển. Qi Lu chia sẻ những gì ông đã phải đối mặt và trải qua thời niên thiếu bỗng trở thành một điều may mắn: “Bạn có thể cho rằng nó quả là kinh khủng, nhưng với tôi ít nhất nó cũng đã dạy cho mình rất nhiều thứ”.

Sau khi giành được học vị tiến sĩ năm 1996, Qi Lu xin vào làm việc ở viện nghiên cứu danh tiếng của IBM. Hai năm sau Lu chuyển sang Yahoo. Một vài năm sau, khi Google và Yahoo đang ngang sức ngang tài, Lu nắm giữ vai trò trưởng nhóm phát triển các công nghệ quảng cáo và tìm kiếm trực tuyến của Yahoo.

Không ai có thể chê trách vị tiến sĩ tài năng khi Lu đã dành toàn bộ trái tim và linh hồn mình cho công việc. Ban đầu chỉ được nhận vào làm việc với tư cách một kỹ sư, nhưng Qi Lu đã nhanh chóng nổi bật với vai trò thủ lĩnh, không chỉ ở khát vọng cá nhân mà nhờ vào năng lực phi thường và tinh thần trách nhiệm luôn muốn được cống hiến.

Có lúc ông đã điều hành một đội ngũ “tác chiến” lên tới 3.000 kỹ sư tài năng. “Qi Lu chính là một trong những ngôi sao đã từng chiếu sáng ở Yahoo”, Tim Cadogan, giám đốc điều hành Open X, một hãng phát triển công nghệ quảng cáo, người từng thân cận với Lu khi còn ở Yahoo, cho hay.

Các đồng nghiệp ở Yahoo và Microsoft đều khẳng định những thói quen làm việc của Lu chỉ phù hợp với một người tài năng như ông. Mỗi đêm Qi Lu chỉ ngủ 3-4 tiếng. Ông thường tỉnh dậy vào lúc 4g sáng, lướt qua xem hộp thư điện tử có gì mới, tiếp đến vừa nghe nhạc cổ điển, xem tin tức, vừa chạy bộ trên chiếc máy hỗ trợ tập thể dục 4 dặm trước khi bắt đầu một ngày mới.

Qi Lu đến văn phòng vào khoảng 5 - 6g sáng và làm việc liên tục cho tới 10g đêm. Ông vẫn thường gửi mail tới các đồng sự cho đến khi đêm xuống. Những ngày cuối tuần, Lu dành thời gian cho gia đình với hai con gái cưng.

Lần đầu tiên gặp Lu, Jeff Weiner, cựu giám đốc cấp cao ở Yahoo đang quản lý mạng xã hội LinkedIn, người sau này làm việc với Lu trong nhiều năm, đã nghĩ rằng kế hoạch làm việc bận rộn cả ngày của Lu sẽ chẳng thể bền lâu. Nhưng phụ trách của Lu đã lập tức xóa tan mọi lo lắng của Weiner khi khẳng định: “Thế mới là Qi”.

Khát vọng vượt lên chính mình

“Chẳng ai có thể theo được Qi Lu. Bất kỳ ai làm những gì mà Lu đã từng thực hiện đều sẽ cháy xém mất! Với tôi, Qi là một trong những người sáng tạo nhất mình từng được cộng tác”, Weiner chia sẻ.

Khát vọng và đạo đức nghề nghiệp cùng với năng lực đặc biệt đã giúp Lu giành được sự kính nể và ca ngợi từ các đối thủ: “Tôi dành sự tôn trọng ở mức cao nhất cho Lu. Có lẽ Lu là một trong những đối thủ đáng gờm nhất tôi phải đối mặt”, Udi Manber, phó chủ tịch phụ trách công nghệ tìm kiếm của Google, người từng làm việc với Lu khi còn ở IBM và Yahoo, cho hay.

Tinh thần trách nhiệm và tính kỷ luật của Lu vẫn được mọi người hết sức kính nể. Ngày cuối cùng còn làm việc cho Yahoo, Lu vẫn cùng các kỹ sư tìm mọi cách để chữa một lỗi cơ sở dữ liệu mới xuất hiện. Ông chỉ rời nhiệm sở cũ vào nửa đêm, khi email và hệ thống mạng của riêng mình tự động ngừng hoạt động.

Hơn thế, Lu đã từ chối bàn chuyện với Ballmer, khi CEO Microsoft tỏ ra hứng thú với tài năng của ông. Chỉ cho đến khi đã quyết định rời Yahoo, Qi Lu mới nghĩ lại.

Sau khi để lại một khoảng trống khó lấp đầy ở Yahoo, Lu dự tính có thể sẽ kiếm sống bằng cách đầu tư vốn hoặc thậm chí là trở lại Trung Quốc. Nhưng Lu đã quyết định thay đổi kế hoạch sau khi Ballmer bay tới Silicon Valley cùng với hai kỹ sư cao cấp để chính thức thương thảo về cơ hội thương mại từ tìm kiếm trực tuyến với kỹ sư người châu Á. Ấn tượng với những chia sẻ của Qi Lu, Ballmer đã ngay lập tức mời ông về nhiệm sở mới.

Qi Lu biết rõ còn rất nhiều thứ phải làm để có thể sớm hiện thực hóa mục tiêu đã đặt ra. “Còn rất, rất nhiều thứ việc phía trước đang đợi chúng tôi”, ông chia sẻ.

Theo Tuổi Trẻ Online (New York Times)