Một bộ phận không nhỏ cộng đồng mạng trong khoảng một tháng qua luôn phập phồng bất an khi mạng xã hội Facebook.com ở Việt Nam trục trặc. Người băn khoăn, kẻ chán nản, nhưng giận thì không, bởi dân mạng đã quen chuyện này.

Trước đây, trang blog nổi tiếng với dân Việt Nam là Yahoo! 360 đã trải qua một thời gian ngắc ngoải trước khi bị khai tử. Các blogger phải dáo dác tìm nơi ở mới, người sang WordPress, người tới Blogspot, có người tới các mạng Việt Nam như Yume, Zing Me… Cũng sau cuộc ly tán ấy, có thêm nhiều người Việt tìm đến Facebook, mạng xã hội lớn nhất thế giới do sinh viên Mỹ Mark Zuckerberg cùng bạn bè lập năm 2004.

Facebook đã bén rễ tại Việt Nam được một thời gian, nhưng có lẽ mạng này trở nên nổi tiếng hơn đối với dân Việt sau “sự kiện Yahoo! 360”. Khi lao vào Facebook, mỗi người được khám phá một thế giới bao la. Đặc biệt, không chỉ là kẻ dạo chơi, họ còn góp phần hoàn thiện mạng này. Facebook là thế giới vô biên của sáng tạo vì lẽ đó. Facebook cuốn hút vì lẽ đó. Nhưng chưa hết, Facebook còn là một công cụ kinh doanh.

Hàng loạt trường học trên thế giới như University of Wales, University of Florida Athletics… đã tuyển sinh và quảng bá qua Facebook. Các tập đoàn kinh tế cũng vậy. Ở Việt Nam, người chơi Facebook thường nhận được thư mời dự hội thảo du học, kinh doanh tại TP.HCM, Hà Nội… Các nghệ sĩ như Johnny Trí Nguyễn tận dụng Facebook để quảng bá phim mới, lập câu lạc bộ người hâm mộ. Doanh nghiệp dùng Facebook để tìm kiếm đối tác, khách hàng. Cũng như các nước khác, ở Việt Nam, Facebook từ lâu không còn là thế giới “vui là chính” nữa.

Facebook cũng là công cụ kết nối tình thương. Trong đợt bão lũ ở miền Trung vừa qua, nhiều bạn trẻ đã dùng mạng này để làm việc thiện. Nhà thiết kế trẻ Nguyễn Thu Hằng lên Facebook “hô hào bà con” đóng góp và cuối tuần qua cô cho biết: “Nhóm đã quyên được 3.200 USD, 22.910.000 đồng VN, 13 chiếc thúng cho bà con bị mất công cụ lao động, 78 thùng mì, 500 quyển tập trắng, 500 cây bút bi...”. Giá trị vật chất có thể được thống kê cụ thể như trên, nhưng về mặt tinh thần thì vô giá, không thể đong đếm được.

Trên Facebook, nhiều hoạt động rất ý nghĩa khác cũng đã được triển khai, như các nhóm vì Trường Sa thân yêu, giúp trẻ khuyết tật… Hồi mùa hè, nhiều bạn trẻ đã nhận được thư mời dự lễ kỷ niệm sinh nhật Bác Hồ qua mạng. Người tham gia đã rất xúc động trước hình ảnh 119 ngọn nến lung linh trên Facebook.

Sự hấp dẫn, những công năng tuyệt vời chính là lời giải thích vì sao Facebook không ngừng phát triển. Mark Zuckerberg, mới 25 tuổi, giờ đã có gia tài khoảng 2 tỉ USD. Tên tuổi những người sáng lập Facebook, Twitter, Myspace… thường được các nhà lãnh đạo trên thế giới nhắc tới để làm gương cho lớp trẻ. “Những sinh viên cách đây 20 năm từng ngồi nơi các bạn đang ngồi đã lập ra Google, Twitter, Facebook để thay đổi cách thức chúng ta liên lạc với nhau”, Tổng thống Barack Obama nói trong thông điệp gửi học sinh Mỹ nhân mùa khai trường 2009.

Là một mạng xã hội, Facebook đôi khi cũng chứa trong lòng nhiều vấn đề. Chẳng hạn có một nhóm nào đó đã lập phiếu thăm dò có nên ám sát ông Obama hay không. Tuy nhiên, những hành vi này không phải lỗi ở Facebook, mà ở người sử dụng dịch vụ. Mà số người trên là rất nhỏ trong cộng đồng hơn 350 triệu người đăng ký.

Chính sự quyến rũ và hữu ích của Facebook mà khi mạng này trục trặc ở Việt Nam, nhiều người hết sức thất vọng. “Mất bây giờ chỉ có nước chết. Hồi trước mất 360 độ cũng đủ tiếc điên người rồi”, một bạn trẻ ta thán. Ở một vài diễn đàn, người ta chỉ cho nhau cách thức vào Facebook thông qua các trang proxy nặc danh, thủ thuật được sử dụng để vào các trang bị chặn bởi bức tường lửa. Người ta cũng xôn xao về khả năng có một bàn tay phá Facebook ở Việt Nam, để cạnh tranh làm ăn hoặc vì một lí do nào đó.

Không biết đâu là thông tin xác thực. Nhưng có một điều mà chắc chắn nhiều người trong chúng ta biết rõ, hiện trạng ngắc ngoải của Facebook gây ra thiệt hại rất lớn cho kinh tế, cho xã hội và cho niềm tin vào một thế giới xa lộ thông tin vốn đã bị sứt mẻ sau khi Yahoo! 360 ngưng hoạt động và một vài trang khác như Multiply.com liên tục trục trặc. 

Theo Thanh niên online.