Sau thông báo của Canonical về việc sẽ không dùng giao diện mặc định GNOME cho phiên bản Ubuntu 11.04, rất nhiều người dùng Ubuntu đã thể hiện rõ quan điểm của mình.

Đối với những lập trình viên đằng sau GNOME - một trong những dự án quan trọng nhất của cộng đồng mã nguồn mở - thông báo này thậm chí còn chứng tỏ nhiều điều hơn. Jon McCann, thiết kế trưởng cho GNOME Shell, cũng đã thẳng thắn chia sẻ những suy nghĩ của mình với Canonical.

GNOME Shell, như đã biết, là một giao diện làm việc mới mà những nhà phát triển GNOME đang cố gắng hoàn thành nhằm tạo ra một bước đột phá cho một trong những môi trường làm việc phổ biến nhất trên thế giới Linux. GNOME Shell giới thiệu một số khái niệm mới về giao diện mà nếu thành công có thể đổi mới hoàn toàn cách người sử dụng giao tiếp với hệ điều hành.

Unity, trong khi đó, là một giao diện vay mượn khá nhiều ý tưởng từ GNOME Shell, được phát triển bởi Canonical. Dự án Unity đã được phát triển hơn một năm, và được đưa ra làm giao diện mặc định cho phiên bản Netbook của Ubuntu trong lần phát hành Ubuntu 10.10 vài tuần trước.

Nhưng tại Hội nghị thượng đỉnh những người phát triển Ubuntu ở Florida, Mark Shuttleworth đã đề xuất sẽ sử dụng Unity là giao diện cho phiên bản Desktop của Ubuntu ở phiên bản tới, phiên bản 11.04 Natty Narwhal. Việc này sẽ tạo ra những thay đổi lớn về thói quen cho những người sử dụng, chưa đề cập đến những người phát triển ở thượng nguồn - họ sẽ phải chỉnh sửa rất nhiều nếu muốn các đoạn mã chương trình tiếp tục tương thích với Unity.

Sự rẽ nhánh của Canonical?

Jono Bacon, người quản lý cộng đồng của Ubuntu, đã nhanh chóng làm rõ rằng Canonical và Ubuntu không hề có kế hoạch rẽ nhánh GNOME và Unity sẽ vẫn phụ thuộc chủ yếu vào các phần mềm của GNOME, cho dù giao diện có tách ra khỏi GNOME. Điều đó có thể đúng, nhưng dù sao Jon McCann vẫn cho động thái này sẽ là gốc rễ chia cắt Ubuntu và GNOME. Canonical đã dần rời xa dự án GNOME được khoảng hai năm, vì vậy, điều này có thể đoán trước được.

McCann cũng nghi ngờ về việc thu lại lợi nhuận từ chiến lược mới này của Canonical. Về tính khả thi của việc đưa Unity sẵn sàng cho phiên bản Desktop của Ubuntu vào tháng tư tới, McCann lưu ý rằng, người thiết kế trưởng của Unity vừa rời khỏi Canonical, và sẽ thật sự khó khăn cho công ty để mở ra một con đường độc lập hoàn toàn trong khi dựa chủ yếu vào đóng góp của thượng nguồn trước đó.

Dù thiếu tin tưởng vào chiến lược mới của Canonical, McCann xem sự chia cắt này là một thay đổi tích cực có thể làm GNOME mạnh mẽ hơn bằng cách giảm bớt sự phụ thuộc vào những nhà phát triển hạ nguồn.

Dự án Unity có lẽ là khởi nguồn cho sự rạn nứt giữa Ubuntu và GNOME, sâu xa hơn, là giữa Ubuntu và phần còn lại của thế giới mã nguồn mở. Tuy vậy, McCann cũng không phủ nhận một khả năng hòa giải trong tương lai nếu chiến lược của Canonical không thành công.

Theo TheVarGuy