Năm 1999, Bonnie Brown nhận công việc nửa thời gian tại trụ sở của công ty mới thành lập với mức lương bèo bọt và xấp cổ phiếu tưởng như không đáng giá một xu. Sau những năm đấm bóp cho các kỹ sư tại đây, bà đã có trong tay hàng triệu USD.

"Tôi rất hạnh phúc vì món tiền này", Brown giờ đã 52 tuổi và nghỉ hưu tại ngôi nhà rộng 280 mét vuông ở Neveda, bày tỏ. "Giờ tôi có thể tận hưởng dịch vụ mát xa một tuần một lần và du lịch vòng quanh thế giới...". Brown còn chuẩn bị xuất bản cuốn sách có tên "Giigle: Tôi đã có công việc mát xa may mắn tại Google như thế nào."

Thời điểm Brown rời Google năm 2004, giá cổ phiếu mới là 85 USD nhưng khi giá đạt ngưỡng 700 USD trong tháng 11 này, không ít người mở cờ trong bụng. Theo Ủy ban chứng khoán Mỹ, nhân viên Google mới và cũ đang nắm trong tay các hình thức cổ phần có thể quy đổi thành 2,1 tỷ USD tiền mặt. Hiện tại, nhân viên của hãng này sắp được mua cổ phiếu mới nhưng chưa được đổi thành tiền ngay, tổng giá trị phát hành mới là 2 tỷ USD.

Mặc dù không ai nằm trong danh sách triệu phú Mỹ, người ta ước tính rằng có 1.000 người có hơn 5 triệu USD cổ phiếu của hãng, từ hình thức chuyển nhượng đến quyền mua.

Ông chủ Larry Page, người sắp lấy vợ tháng 12 tới, có giá trị tài sản từ cổ phiếu lên tới 20 tỷ USD, còn Sergey Brin sở hữu 19,6 tỷ USD. 3 phó chủ tịch cấp cao David Drummond, Shona Brown và Jonathan Rosenberg đều có 160 triệu USD.

"Đây là một hiện tượng phất lên rất hiếm", Peter Hero, tư vấn viên cao cấp tại Quỹ cộng đồng Thung lũng Silicon, nhận xét. "Trong thời kỳ bùng nổ, có rất nhiều công ty kiếm tiền nhanh như Yahoo hay Netscape nhưng quy mô không thể sánh được với Google."

Nhưng ngày mà những nhân viên như Brown được mua hàng nghìn cổ phiếu ưu đãi đã qua. Lúc đó, công ty mới thành lập chỉ có 40 người, còn hiện nay là 16 000 người. Một nửa trong số này có thời gian làm việc dưới 1 năm và họ chỉ được mua 500 USD cổ phiếu. Tuy nhiên, những người bắt đầu vào đây làm 1 năm trước hay thậm chí là 3 tháng trước đã thấy giá trị cổ phiếu lên cao ngất.

Nhưng nhân viên Google không bận kiểm tra giá chứng khoán hàng ngày như ở nhiều hãng khác vì họ luôn tập trung vào công việc. "Tôi chỉ để ý rõ ràng là nhiều người đã có những kỳ nghỉ thú vị hơn, đi xe đẹp hơn", một nhân viên Google nhận xét.

Dù sao, số cổ phiếu được mua của mỗi cá nhân tại Google cũng là vấn đề đáng quan tâm vì nó phụ thuộc vào vị trí công tác, mức lương. Ví dụ, tháng 11/2006, số cổ phiếu trung bình cho mỗi nhân viên mới là 685 đơn vị (475 USD/cổ phiếu) và họ sẽ nhận trung bình 230 cổ phiếu sau một số năm công tác. Nhưng cách tính theo "thâm niên" này có thể làm một số người mới thấy kém hấp dẫn.

Việt Toàn (VnExpress/The New York Times)