WiMAX và LTE (Long Term Evolution), được biết đến với tên khác nữa là Next Generation Mobiles Networks (NGMN), tạo cơ hội cho các công ty thiết kế kiến trúc mạng cũng như các nhà sản xuất tiếp cận một lĩnh vực công nghệ mới. Lĩnh vực này hứa hẹn ít rào cản hơn về quyền sở hữu trí tuệ (IPR - Intellectual Property Right) và những bước tiến triển mới, nơi mà những phát minh và những nét đặc trưng của doanh nghiệp có thể là ưu thế cạnh tranh, đặc biệt so với công nghệ 3G. Tuy nhiên, xu hướng hiện nay đang làm khó cho những thành viên mới để tìm được chỗ đứng trên thị trường.

Với những cơ hội lớn mà NGMN tạo ra, thật là cần thiết để xác định tình hình cạnh tranh hiện nay, nơi mà nhu cầu của thị trường chưa được đáp ứng đầy đủ và đang ngày một tăng cao, đồng thời xác định việc quản lí và cấp phép quyền sở hữu trí tuệ sao cho hợp lí. Bài viết này không thể cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết nhưng nó sẽ khái quát tình hình chung về thị trường WiMAX như thế nào, đang hướng tới đâu, ai đang giữ phần lớn quyền sở hữu trí tuệ, và các chế độ giấy phép đang bắt đầu được phân chia ra sao?

Tóm tắt tình hình chung và dự báo về thị trường

WiMAX và chuẩn IEEE 802.16 (cả 2 không hoàn toàn là một, cụ thể hơn trong các phần tiếp sau) được phát triển trên nhu cầu về một mạng băng thông rộng bao phủ mọi nơi sử dụng công nghệ không dây thế hệ mới. Do tính vượt trội về mặt công nghệ và sự ủng hộ mạnh mẽ của Intel và các công ty hàng đầu khác, một số lượng lớn các công ty viễn thông không dây di động đã gia nhập xu hướng này. Những bước tiến của WiMAX đang nhanh dần, và giờ đây công nghệ này tập hợp được một cộng đồng lớn các công ty, trong đó có các nhà cung cấp dịch vụ, các phương tiện truyền thông và các gã khổng lồ Internet... cùng tham gia góp sức.

Dự đoán

WiMAX là công nghệ và mô hình kinh doanh kiểu đón đầu. Intel và những công ty lớn khác đang dự định cài đặt WiMAX vào các laptop, siêu laptop, smart phone, và các thiết bị di động khác. Điều này sẽ tạo ra một sự tăng vọt về nhu cầu chip cho WiMAX, cho dù hiện nay số lượng người đăng kí dịch vụ đang tăng một cách chậm chạp.

Ngành viễn thông không dây băng thông rộng sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. WiMAX và LTE được hi vọng sẽ phát triển nhanh chóng nhờ vào thị trường tiềm năng và một danh sách các dịch vụ tương lai đầy hứa hẹn. Chúng sẽ chia sẻ thị trường đã có và thu hút thêm khách hàng trong thị trường tương lai.

Các chuẩn

WiMAX về cơ bản dựa trên chuẩn 802.16, nhưng cũng bao gồm các chuẩn về công nghệ không giây, mạng, tính toán, và linh kiện,... WiMAX Forum mới đây đã xuất bản một hướng dẫn cho các thành viên rằng WiMAX và 801.16 không đồng nghĩa. Điều này phù hợp với xu hướng hiện nay của các công nghệ chip và các thị trường của viễn thông radio đa mốt, đa phổ và đa kênh. Các hệ thống WiMAX có thể bao gồm các công nghệ radio tương đương (802.22), 802.11, và có lẽ cả LTE thông qua các vi mạch tích hợp nếu thị trường thúc ép.

Những nhà cung cấp linh kiện bán dẫn cho WiMAX hiện nay

Là một hệ quả của các chuẩn mở, sự hợp tác quốc tế và một mô hình quản lí quyền sở hữu trí tuệ hợp lí, thuận lợi và công băng, WiMAX đã thu hút được sự quan tâm của một số lượng lớn các nhà sản xuất chip, từ những nhà cung cấp thiết bị điện tử gia dụng đến các công ty sản xuất chip lớn.

Thị trường cung cấp chip đang dần nóng lên. Intel và Fujisu là những ông lớn đang tiến hành phát triển WiMAX hiện nay, TI và Broadcom là sẽ tham gia phân chia thị trường này trong tương lai gần.

Hơn 12 công ty thiết kế bán dẫn đang sản xuất chip cho WiMAX, trong đó có Beceem Communications, Sequants Communications, Runcom Technologies, Wavesat, Comsys, DesignArt, Altair Semiconductor, TeleCIS Wireless và picoChip.

NextWave và Motorola là những công ty lớn đang phát triển chip WiMAX để sử dụng nội bộ.

Quá trình thai nghén và xu hướng phát triển

WiMAX di động dựa trên nền tảng công nghệ OFDM/OFDMA, đã được phát triển nhiều năm nay và được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực viễn thông hữu tuyến, vô tuyến, và quốc phòng. OFDM đã được sử dụng trong các công nghệ DLS, DVB (Digital Video Broadcasting), Wi-Fi, WiMAX và sẽ trở thành công nghệ cơ bản cho các hệ thống NGMN.

Hình sau đây mô tả sự đa dạng của các công nghệ trong thị trường WiMAX

Sự phân chia của thị trường WiMAX cho các lĩnh vực

Cơ hội cho các công nghiệp bán dẫn

Nhiều công ty đang sản xuất hay hướng tới việc sản suất chip cho WiMAX hiện nay đang đặt ra câu hỏi liệu thị trường có đủ lớn và khả năng tồn tại của mình trong thị trường chip cho WiMAX. Câu trả lời được xác định tùy theo sức mạnh của công ty, khả năng phát triển trong thị trường hiện nay cũng như trong thị trường trong tương lai.

Sự phát triển của các hệ thống không dây dựa vào những sự kết hợp mới của OFDM, MIMO-ASS, và các công nghệ mạng mới chưa được sử dụng để tiếp cận giới hạn lí thuyết. Rất nhiều những đổi mới đang được đòi hỏi để đạt được những thành công dự tính cho mạng 4G (IMT-Advanced), như đã được đặt ra bởi Hiệp hội viễn thông quốc tế (ITU) ví dụ như tốc độ 1 Gbit/s cố định và 100 Mbit/s di động.

Maraverdis - một trong những công ty hàng đầu về phân tích thị trường WiMAX - dự đoán rằng sự phát triển của WiMAX và LTE sẽ tương đương như những gì đã xảy ra trong thị trường Wi-Fi: sự đi lên của số lượng chip bán ra kèm theo sự giảm xuống nhanh chóng của giá cả và sự tăng cường hợp nhất. Tuy nhiên, WiMAX và LTE sẽ trở thành một nền tảng chung cho sự hòa hợp của mạng viễn thông thông qua các hệ thống không dây.

Các xu hướng của công nghệ không dây

3G, WiMAX, Wi-Fi và LTE đang hội tụ với nhau nhờ các mạch tích hợp hỗ trợ đa chuẩn (multi-mode) và đa tần số, các thiết bị ăngten và qua sự phát triển của các chuẩn đa dịch vụ dựa trên IP. Mô hình mạng mới dựa trên nền tảng IP có khả năng triển khai nhiều ứng dụng đa phổ tần và một tập hợp các dịch vụ thay vì một dịch vụ xác định (ví dụ như điện thoại di động hay Wi-Fi trong mỗi dải tần xác định). Sự tiếp cận này thúc đẩy nhiều hơn cho sự phát triển chip viễn thông. Các mục tiêu hướng tới có thể là tiết kiệm năng lượng với nhiều ứng dụng đa phổ, tuy nhiên sự cạnh tranh trong lĩnh vực này sẽ rất khó khăn.

Tóm lại, công nghệ viễn thông không dây đang được nâng lên một nền tảng công nghệ mới, nền tảng này sẽ không ngừng được mở rộng trong nhiều năm tới.

Quang Trung (theo Maraverdis)