Máy tính bảng chưa thể thay thế laptop trong doanh nghiệp

Máy tính bảng đang "nóng" hơn bao giờ hết, song trong công việc, các doanh nghiệp vẫn lựa chọn máy tính truyền thống.

Đối với đa số người làm việc tại công sở, máy tính để bàn vẫn là công cụ số 1, đối với những người công việc yêu cầu phải di chuyển nhiều, máy tính xách tay (laptop) là lựa chọn không thể tốt hơn. Thậm chí đối với một số công việc hay cá nhân đặc thù, họ còn sử dụng song song cả hai loại thiết bị trên.

Đấy là câu chuyện từ trước khi máy tính bảng “chính thức” ra đời với sự xuất hiện của iPad (nói “chính thức” vì thực ra khái niệm máy tính bảng đã được Microsoft khai sinh và theo đuổi từ trước đây khá lâu song không được quan tâm như bây giờ). Ngày càng có nhiều nhân viên các phòng ban trong công sở, doanh nghiệp cho đến các kỹ sư, nhà thiết kế trong nhiều lĩnh vực như sản xuất, phân phối hay cung cấp dịch vụ chọn máy tính bảng như một thiết bị mới cho công việc.

Trừ khi họ tự bỏ tiền ra mua, còn thì hầu hết “giới chủ” đều từ chối chi tiền cho lựa chọn mới này. Một chuyên gia trong lĩnh vực này có nói rằng hầu hết các doanh nghiệp chưa sẵn sàng sử dụng máy tính bảng. Nguyên nhân chính là họ thấy rằng máy tính bảng chưa mang lại hiệu quả công việc cao như máy tính truyền thống. Có vẻ như phần thắng vẫn nghiêng về laptop, nhưng trong sự phát triển nhảy vọt của máy tính bảng hiện nay, liệu ưu thế này có còn đứng vững được lâu?

Máy tính bảng hiện đã thay thế khá nhiều các phương thức tính toán di động trong thị trường người dùng cuối, các chuyên gia IT cho biết họ nhận thấy rất nhiều người trong số này mong muốn được chính thức sử dụng thiết bị thời thượng này trong công việc. Nhưng khi các giám đốc kỹ thuật tiến hành thử nghiệm về hiệu năng để kiểm chứng xem máy tính bảng có thể thay thế được máy tính truyền thống vốn giữ một vai trò không thể thay thế trong nhiều năm qua, có vẻ như máy tính bảng vẫn chưa thể được chấp nhận trong doanh nghiệp. Ali Tehrani, giám đốc kỹ thuật của Presidio Networked Solutions (chi nhánh của công ty tư vấn Presidio Inc.) nói: “Họ (người dùng, nhân viên) nghĩ rằng máy tính bảng có thể thay thế được máy tính để bàn hay laptop trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, nhưng sự thực là không thể”.

Các công ty vẫn lựa chọn máy tính xách tay như giải pháp điện toán di động duy nhất và chỉ ứng dụng máy tính bảng trong một phạm vi nhỏ hẹp và đối với một số tác vụ cụ thể. “Trong môi trường làm việc hiện nay, vị trí của laptop hầu như không suy chuyển” - Tehrani nói thêm. Đó cũng là quan điểm của Bruce Smith, giám đốc dịch vụ điện toán của Cummins Inc, ông cho rằng: “Chúng tôi phải chắc chắn về các nền tảng các hoạt động kinh doanh của mình trước rồi mới xem xét để cung cấp máy tính bảng cho nhân viên sử dụng trong công việc được”. Smith nhấn mạnh vào thiết kế chuyên dành cho công việc của laptop với màn hình lớn và bàn phím đầy đủ là những ưu thế tuyệt đối của laptop khi so với máy tính bảng.

Các con số liên quan đến số lượng laptop bán ra cũng ủng hộ các quan điểm trên. Công ty nghiên cứu thị trường Gartner Inc. cho biết đã có hơn 204 triệu chiếc laptop được bán trong năm 2010 so với 17,6 triệu chiếc máy tính bảng trên khắp thế giới. Doanh số của cả hai mảng thiết bị này được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong các năm 2011 và 2012 và laptop vẫn được dự báo sẽ có số lượng áp đảo. Gartner ước tính rằng trong năm 2011 sẽ có khoảng 233 triệu chiếc máy tính xách tay được bán ra, trong khi con số máy tính bảng được người tiêu dùng và các tổ chức mua vào là 70 triệu chiếc. Các con số này trong năm 2012 lần lượt là 276 triệu laptop và 108,2 triệu máy tính bảng.

Máy tính bảng kém ở chỗ nào?

Tony Young, CIO công ty chuyên tích hợp dữ liệu Informatica Corp. có trụ sở tại Redwood City, California cho biết 90% số máy tính trang bị cho 2.200 nhân viên công ty là máy tính xách tay, 10% còn lại là những máy để bàn cấu hình cao dành cho những kỹ sư cần tới sức mạnh tính toán tối đa. Young cũng cho biết tỷ lệ máy tính trong công ty ông sẽ không thay đổi trong tương lai bởi lẽ máy tính xách tay cung cấp các tính năng và sức mạnh tính toán cần thiết cho nhân viên, đặc biệt là các nhân viên kinh doanh. Ông nói: “Chúng tôi kinh doanh phần mềm doanh nghiệp, và bạn không thể demo chúng trên iPad”. Một số nhân viên công ty này cũng mang máy tính bảng tới chỗ làm, sử dụng chúng để xem các bản trình bày hoặc kiểm tra email, nhưng Young cho rằng vẫn còn quá thiếu các ứng dụng doanh nghiệp dành cho máy tính bảng để có thể thay thế được vị trí của máy tính xách tay.

Những nhân viên nào mà phạm vi công việc chỉ yêu cầu các thao tác email thông thường, xử lý văn bản hoặc một số tác vụ đơn giản khác như duyệt các báo cáo chi phí thường có xu hướng thích dùng máy tính bảng. Nhưng khi họ phải đụng đến các ứng dụng cần đến sức mạnh tính toán thực sự như các bảng tính phức tạp, dự toán chi tiết, các bản trình bày hoặc xử lý đồ họa “khủng” thì máy tính bảng không thể đáp ứng được.

Bên cạnh các lý do về hiệu quả công việc, Tehrani cũng cho biết các doanh nghiệp cũng còn băn khoăn với các vấn đề liên quan đến bảo mật dữ liệu công ty trên máy tính bảng. Chỉ trừ BlackBerry và phần mềm BlackBerry Enterprise Server là ngoại lệ, còn thì hầu hết các máy tính bảng đều không có được bảo mật ở cấp độ doanh nghiệp cũng như các ứng dụng bảo mật đủ mạnh.

Ngay cả khi doanh nghiệp tự phát triển ứng dụng bảo mật cho các máy tính bảng này thì nhân viên của họ vẫn phải dùng tới máy tính xách tay khi đụng tới các vấn đề cần năng lực tính toán cao và chuyên biệt hơn. Điều đó khiến cho các doanh nghiệp phải lựa chọn hoặc cung cấp thêm một máy tính khác cho nhân viên cùng với máy tính bảng hoặc là chỉ dùng máy tính truyền thống. Tehrani cho biết: “Các khách hàng của công ty tôi không nghĩ rằng máy tính bảng sẽ thay thế được laptop, họ cho rằng nó chỉ là công cụ hỗ trợ thêm cho công việc, giống như BlackBerry không thể thay thế được máy tính xách tay.”

Cho tới nay, vẫn chưa có ai chi quá nhiều tiền cho việc xây dựng các ứng dụng doanh nghiệp dành cho máy tính bảng, và điều đó đã hạn chế rất nhiều trong công việc khi cần chuyển đổi qua lại giữa máy tính bảng và máy tính truyền thống. Giám đốc nghiên cứu máy tính cá nhân, theo dõi mảng PC và IT xanh của IDC, David Daoud nói: “Đây mới chỉ là thời kỳ sơ khởi của máy tính bảng. Chúng tôi chưa nhận thấy có dấu hiệu chính thức nào về việc máy tính bảng có thể thay thế máy tính xách tay, vì nói chung ngành công nghiệp máy tính bảng vẫn chỉ tập trung vào người dùng cuối cũng như người dùng bán chuyên nghiệp - các doanh nghiệp nhỏ hoặc các cán bộ cấp điều hành mà thôi. Vẫn còn quá nhiều yêu cầu cụ thể đối với máy tính bảng trong doanh nghiệp".

Các công ty phần mềm doanh nghiệp lớn như SAP, GE Healthcare và Siemens đều đang đầu tư vào việc phát triển ứng dụng dành riêng cho máy tính bảng, nhưng như David Daoud chỉ ra: “Mặc dù bạn thấy nhiều thành viên cấp quản lý của doanh nghiệp dùng máy tính bảng song không có nghĩa là có nhiều ứng dụng dành cho doanh nghiệp được sử dụng. Chắc chắn sẽ có những nhóm khách hàng đặc thù cho phân khúc ứng dụng máy tính bảng trong doanh nghiệp khi các công ty phần mềm lớn tập trung xây dựng những phần mềm chuyên biệt đáp ứng được yêu cầu ngặt nghèo mà khối doanh nghiệp đặt ra. Nhưng bây giờ chưa phải thời điểm đó”.

Nhà sản xuất BlackBerry, công ty Research In Motion (RIM) đã có những nỗ lực nhất định trong việc đẩy mạnh các ứng dụng dành cho doanh nghiệp nhưng vẫn chưa có sự đột phá đáng chú ý nào. Daoud cũng nói thêm: “Với việc HP bỏ rơi WebOS và TouchPad, viễn cảnh trông thấy trước là việc sử dụng nguồn lực trong lĩnh vực này sẽ giảm xuống. Hiện giờ, các nhà sản xuất chủ yếu cạnh tranh vào phân khúc bán lẻ. Trong vòng 2 năm nữa, thật khó có đơn vị nào dám bỏ tiền đầu tư vào lĩnh vực ứng dụng máy tính bảng dành cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, mối quan tâm này có thể sẽ tăng lên khi Microsoft công bố Windows 8. Microsoft vốn là một tay chơi sừng sỏ và nhiều kinh nghiệm trong việc cung cấp phần mềm doanh nghiệp và sẽ muốn xây dựng một thị trường ổn định trong ngạch này. Tuy nhiên, chắc chắn việc này cũng phải mất vài năm”.

Cho đến khi đó, các công ty chắc chắn sẽ vẫn ưu tiên trang bị máy tính xách tay cho những nhân viên có yêu cầu làm việc cơ động cao. Thêm vào đó, với ưu thế về giá và lâu phải thay thế, máy tính để bàn hiện vẫn chiếm một số lượng lớn trong các doanh nghiệp, tỷ lệ ước chừng từ 60% đến 70%.

Nhu cầu và mục đích sử dụng

Hãy thử xem tình trạng tại McKesson Corp., một công ty thuộc danh sách Fortune 500 chuyên về lĩnh vực cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và công nghệ. Tại đây, máy tính để bàn vẫn chiếm đa số và máy tính bảng mới chỉ lác đác xuất hiện. Phó chủ tịch điều hành đồng thời là CIO kiêm CTO (giám đốc kỹ thuật) của công ty, Randy Spratt nói về thực trạng sử dụng máy tính trong doanh nghiệp có trụ sở đặt tại San Francisco với hơn 36.400 nhân viên trên khắp thế giới: “Có nhiều nhân viên chỉ có máy để bàn. Hiện chúng tôi không có nhiều nhân viên thường xuyên di chuyển, chủ yếu họ làm việc với bàn phím”.

Để cung cấp chi tiết hơn về số lượng máy tính sử dụng trong doanh nghiệp mình, người đại diện McKesson cho biết các nhân viên đang sử dụng 16.000 máy tính xách tay và hơn 3.000 máy tính bảng. Công ty chỉ cung cấp một nửa số này, số còn lại là nhân viên tự mang tới. Spratt cũng nói chính sách của công ty này cho phép nhân viên tự chọn trang thiết bị IT cho mình sau khi tham vấn sếp trực tiếp của họ. Sau khi được chấp thuận, các nhân viên có thể quyết định xem nên dùng máy để bàn, laptop hay máy tính bảng. Spratt nói: “Thật khó để đưa ra một chính sách ép buộc nhân viên này phải dùng thiết bị gì. Chúng tôi để vấn đề đó cho các lãnh đạo trung - cao cấp của công ty quyết định”.

Thường thì phòng CNTT sẽ nhận được yêu cầu từ các giám đốc, trưởng bộ phận về nhu cầu cung cấp máy tính để bàn hay di động để đáp ứng nhu cầu công việc. Với các cấp trưởng phòng, vấn đề là họ phải xác định được nhân viên nào nên dùng máy tính xách tay, nhân viên nào nên dùng máy tính bảng. Spratt nói thêm: “Trong số nhân viên, có những người có nhu cầu đọc tin trong khi những người khác lại dùng thiết bị để tạo ra thông tin. Nếu người dùng thuộc về nhóm đọc tin là chính, chắc chắn việc sử dụng iPad và iPhone sẽ rất thích hợp bởi sự gọn nhẹ, bật-lên-ngay và kết nối thuận tiện. Nhưng các thiết bị này lại không hữu dụng đối với những người phải tạo ra thông tin”.

Nhưng nói gì thì nói, những người được cấp máy tính bảng cũng sẽ không thể bỏ hoàn toàn máy tính xách tay của họ. Những người này thường phải chọn thiết bị thích hợp (máy tính xách tay hay máy tính bảng) cho việc mà họ sắp làm. Bản thân Spratt là một ví dụ cho sự “đa phương tiện” này, ông có cả iPad 2, laptop, thiết bị đọc sách điện tử Kindle, và sử dụng chúng tùy theo mục đích giải trí, làm việc hay đọc sách… Chưa hết, với các tác vụ nặng, Spratt vẫn cần tới máy để bàn với màn hình lớn và khả năng xử lý mạnh hơn.

Tốt nhất là nên có cả 2

Thực ra, xu thế một cá nhân sử dụng nhiều thiết bị đang trở nên phổ biến trong khối doanh nghiệp. Điều này khiến cho cả máy tính xách tay và máy tính bảng đều có đất dụng võ tại môi trường này. Nhiều chuyên gia phân tích rằng hiện 2 loại thiết bị này không thay thế được hoàn toàn cho nhau cho dù máy tính xách tay có mỏng nhẹ đến đâu đi chăng nữa hoặc giả máy tính bảng sẽ có năng lực xử lý và hiển thị như máy tính xách tay.

Giám đốc công nghệ Thomas Macomber của công ty Constant Contact, một công ty chuyên về email marketing cho biết công ty cho phép các máy tính bảng của nhân viên được kết nối qua mạng của công ty nhưng không chính thức hỗ trợ cũng như cung cấp thiết bị này cho nhân viên với lý do chúng chưa thực sự cần cho công việc. Macomber cũng dùng iPad để kiểm tra e-mail, quản lý công việc, ghi chú và một số việc khác, và thấy rằng chủ yếu các việc hay làm trên máy tính bảng thường phục vụ các mục đích cá nhân nhiều hơn là công việc công ty. Ông cho biết: “Máy tính bảng cũng làm cho cách thức làm việc của tôi khác đi một chút, song tôi biết có nhiều người đã bán máy tính bảng của mình và quay lại dùng laptop”.

Macomber chung quan điểm với một số giám đốc công nghệ khác về việc sử dụng máy tính bảng trong doanh nghiệp: hấp dẫn nhưng khả năng lại giới hạn. Ông lưu ý: “Máy tính bảng rất tiện cho việc di chuyển, không cần thời gian khởi động, không bị sự cố kỹ thuât và cho tới giờ chưa thực sự có nguy cơ nào về virus. Điều ấy thật tuyệt!”. Tuy vậy ông cũng cho biết các hạn chế của thiết bị này nằm ở sự thiếu vắng các ứng dụng lõi, khả năng lưu trữ mở rộng kém, phụ thuộc vào kết nối mạng cũng như các kênh hỗ trợ của các bên thứ 3.

Hiện giờ máy tính xách tay vẫn giữ vai trò quan trọng trong hầu hết các doanh nghiệp, song vị thế độc tôn của nó khả năng đang dần đi tới hồi kết. Các nhà phân tích trong lĩnh vực công nghiệp cũng như các lãnh đạo CNTT đều dự báo rằng máy tính xách tay và máy tính bảng sẽ cùng nhau phát triển và hòa lẫn vào nhau về mặt thiết kế. Đội quân ultrabook siêu mỏng nhẹ vừa có một màn ra mắt hoành tráng tại IFA 2011. Acer và Sony đều đã giới thiệu máy tính bảng 2 màn hình của mình. Với sự tan hòa về thiết kế, sẽ rất khó để nhận ra đâu là máy tính bảng và dâu là máy tính xách tay truyền thống trong tương lai không xa.