Bắt đầu từ năm 1990, hình thức thanh toán tiền qua tin nhắn đã được áp dụng cho những bản nhạc chuông, logo mạng tải về điện thoại di động, và thậm chí khái niệm về việc sử dụng điện thoại như một chiếc ví kĩ thuật số cũng đã xuất hiện từ một thập kỉ trước.

Và gần đây, sự phát triển của công nghệ giao tiếp trường gần (NFC) đã thổi một làn gió mới vào mảng kinh doanh thanh toán di động với những dịch vụ hữu ích cho cuộc sống của con người. Người dùng có thể sử dụng chiếc smartphone của họ để thanh toán cho mọi thứ hàng mà họ mua. Tiền mặt, các loại thẻ, các máy tính tiền cồng kềnh, các hệ thống PC phục vụ cho thanh toán… có thể phải lui vào dĩ vãng, một viễn cảnh khởi đầu.

Công nghệ NFC là gì?

NFC (Near field communication) là một chuẩn giao tiếp trường gần cho điện thoại thông minh và các thiết bị di động mới. Nhằm thiết lập giao tiếp và liên lạc sử dụng sóng vô tuyến năng lượng thấp với nhau bằng cách chạm chúng vào nhau hay đưa chúng lại gần nhau vài cm hoặc nhỏ hơn. NFC hoạt động ở tốc độ thấp hơn so với Bluetooth nhưng tiêu thụ điện năng ít hơn và không yêu cầu ghép nối. NFC thiết lập nhanh hơn so với chuẩn Bluetooth.

Với NFC, thay vì thực hiện tìm cấu hình để xác định thiết bị, kết nối giữa hai thiết bị NFC được tự động thiết lập một các nhanh chóng trong vòng hơn 1/10 của giây. Vì tính chất chỉ hoạt động trong một trường rất gần nên tính bảo mật của công nghệ NFC rất cao, tránh được nhiều rủi ro có thể xảy ra như ăn cắp dữ liệu, dòm ngó tài khoản khách hàng bằng các công nghệ khác. . Vì vậy, NFC đang là một công nghệ mà các ông lớn di động đang muốn tích hợp vào các thiết bị của mình, cho phép thực hiện thanh toán nhanh, ghép nối thiết bị với các bộ định tuyến hay trao đổi kinh doanh với đồng nghiệp. Những tính năng ưu việt của công nghệ NFC đang biến thiết bị di động thành một công cụ thanh toán điện tử tiện lợi, mở ra một kỉ nguyên mới cho lĩnh vực thanh toán di động và thương mại điện tử.

Khởi động một cuộc chiến mới

Google, PayPal, Visa và các nhà khai thác điện thoại di động hàng đầu thế giới đang đổ xô công bố những dịch vụ thanh toán di động của riêng mình với những dịch vụ được các hãng quảng cáo rất rầm rộ và hứa hẹn nhiều điều thú vị, hấp dẫn như tính bảo mật, tiện lợi, nhanh chóng và độ an toàn cao. Lúc này, một trận chiến để thiết lập lại các điểm cực trên thị trường thanh toán di động càng trở nên hấp dẫn và quyết liệt hơn bao giờ hết.

Vào hồi tháng 9, Google chính thức ra mắt dịch vụ ví di động (mobile wallet) ở Mỹ, cho phép mọi người thanh toán hàng hóa tại các cửa hàng bao gồm Bloomingdale, Toy’R’Us và Walgreens, bằng cách sử dụng chiếc điện thoại thông minh của mình được trang bị chip giao tiếp trường gần (NFC) để thanh toán. Được hỗ trợ trên điện thoại Nexus 4G của nhà mạng Sprint ở Mỹ, Google đã đi trước một bước so với một liên doanh được thành lập bởi ba nhà mạng lớn ở Mỹ bao gồm AT&T, T-Mobile và Verizon với tên gọi là Isis. Ứng dụng Google Wallet của Google liên kết đến một con chip NFC bên trong chiếc điện thoại. Công nghệ này cho phép các thiết bị cầm tay thực hiện thanh toán đơn giản bằng cách quét qua thiết bị đầu cuối để kích hoạt một đầu đọc thẻ cho phép truyền dữ liệu giữa điện thoại và điểm bán hàng. Google hi vọng rằng dịch vụ của mình sẽ hỗ trợ có sẵn cho người dùng Châu Âu vào năm 2012. Người sử dụng ban đầu sẽ phải có một Citi MasterCard hay một thẻ trả trước của Google để có thể thực hiện các khoản thanh toán của họ thông qua ví điện tử. Google cũng đang làm việc với các nhà bán lẻ khác bao gồm Bloomingdale, Macy và Subway để cài đặt thế hệ tiếp theo có thể làm việc tốt với các chip NFC. Đối với các nhà bán lẻ thì đây cũng là dịch vụ thu hút sự quan tâm của họ bởi nó giải quyết được vấn đề giảm nhân lực bán hàng, đồng thời giảm bớt quá trình thanh toán cho khách hàng, tiện lợi và tiết kiệm thời gian, điều đó dẫn đến họ có thể giảm giá bán hàng nhờ sự hỗ trợ của công nghệ trong thanh toán di động. Google ước tính rằng 50% điện thoại thông minh ở Mỹ (khoảng 150 triệu thiết bị) sẽ chứa các chip NFC vào năm 2014.

Google là người đi tiên phong trong thanh toán di động NFC, nhưng không chịu thua kém, Visa cũng đang chuẩn bị khởi động dịch vụ ví điện tử của họ vào năm tới, cho phép người dùng thực hiện thanh toán trực tuyến và trên điện thoại di động nhanh hơn. Bên cạnh đó, Paypal cũng đang đàm phán với các nhà bán lẻ để có được dự án cho dịch vụ thanh toán internet di động của mình trong các cửa hàng, một kế hoạch sẽ được triển khai vào năm tới. Trong khi đó, AT&T, Verizon và T-Mobile đang bỏ ra hơn 100 triệu USD vào việc xây dựng nền tảng thanh toán di động riêng của họ.

Tại Anh, Mobile Money Network, một nền tảng thanh toán di động được hỗ trợ bởi Carphone Warehouse, đã được đưa ra trong tháng 11, nhưng có thể phải sớm đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ nền tảng của ba nhà khai thác di động lớn nhất của Mỹ. Research in Motion (RIM), hãng sản xuất BlackBerry, cùng nhà khai thác di động Spanish lớn nhất ở Tây Ban Nha đang phát triển một chương trình thử nghiệm cho dịch vụ ví điện tử ở Tây Ban Nha. Samsung và Visa hợp tác với nhau trong dự án thanh toán di động phục vụ cho thế vận hội 2012, cho phép khách hàng truy cập để thanh toán các mặt hàng trong khuôn khổ thế vận hội Olympic với một làn sóng của các thiết bị cầm tay tích hợp công nghệ NFC mới. Zilvinas Bareisis, nhà phân tích của Celent, có trụ sở nghiên cứu đặt tại Tokyo cho biết “Những thông báo về những kế hoạch của các ông lớn lần lượt được tung ra như là một đòn đánh trả để cố chiếm lấy một mảnh đất kinh doanh cho riêng mình. Ai cũng muốn khoanh vùng vị trí địa bàn hoạt động của mình…” Các nhà phân tích tại Forrester đã dự đoán rằng vào năm 2016 người tiêu dùng sẽ rời xa chiếc ví da truyền thống của họ để chuyển sang việc trả tiền cho mua sắm bằng những thiết bị cầm tay của họ. Điều này chứng tỏ thị trường thanh toán di động đang là mảnh đất màu mỡ thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư khổng lồ, bởi đó chính là xu thế của tương lai, ai nắm bắt được và đi trước sẽ có cơ hội tỏa sáng hơn so với các đối thủ của mình.

Hứa hẹn buồn cho các loại thẻ

PayPal đã dự báo rằng vào năm 2016, người tiêu dùng Anh sẽ sử dụng smarphone của họ để thanh toán khi tới mua ở các cửa hàng, thay thế hoàn toàn cho tiền mặt, séc và thẻ tín dụng. Và tương lai, thế hệ trẻ em sau này sinh ra có lẽ chỉ có thể xem lại việc thanh toán bằng tiền mặt thông qua những kí ức của ông bà, cha mẹ chúng mà thôi. Thanh toán di động đang phá vỡ ranh giới giữa trực tuyến và ngoại tuyến. PayPal hiện có 14 triệu tài khoản đang hoạt động tại vương quốc Anh, một triệu trong số đó đã chuyển sang dịch vụ thanh toán di động. Năm nay, PayPal dự kiến sẽ thực hiện giao dịch bằng thanh toán di động chiếm hơn 3,5 tỉ USD, gần gấp 5 lần so với năm ngoái. Như vậy, lượng tiền mặt sẽ giảm đáng kể trong một vài năm tới.

Theo dự báo của Aite Group thì việc sử dụng tiền mặt để trao đổi của người tiêu dùng Mỹ sẽ giảm 17% giữa năm 2010 và 2015, dự kiến giảm xuống chỉ còn hơn 1 nghìn tỉ USD tiền mặt giao dịch truyền thống vào năm 2015. Trong khi đó, các khoản thanh toán di động và trực tuyến sẽ tăng lên đáng kể đến 2,7 nghìn tỉ USD, chiếm ưu thế vượt trội trong các lĩnh vực giao dịch thanh toán. Một động lực chính cho sự tăng vọt của lĩnh vực thanh toán di động đó là sự tăng trưởng của thị trường điện thoại thông minh. Điện thoại thông minh sẽ tràn ngập với hơn 40% người dùng và 37% các chủ doanh nghiệp nhỏ, đây là một thị trường năng động và nhiều điều hứa hẹn hấp dẫn cho cả người mua và bán thông qua điện thoại di động. Một nghiên cứu khác của KPMG cho thấy rằng 83% người dùng tin rằng thanh toán di động sẽ chính thức phủ rộng khắp toàn cầu trong vòng 4 năm tới với 2,5 tỉ người sử dụng các dịch vụ thanh toán di động vào năm 2015. Thanh toán di động đang từng ngày càng chứng tỏ tính ưu việt của nó trong cuộc sống hiện đại. Hãy để thời gian minh chứng cho điều đó.

Theo Tin học & Đời sống số 157 (1/2012)