Giá cổ phiếu Facebook ngày 22/5 (giờ Mỹ) tiếp tục giảm thêm 8,9%, còn 31 USD so với giá ban đầu lên sàn là 38 USD cuối tuần trước.

Trước đó, sàn New York ghi nhận mức giảm đến 11% (34,03 USD/cổ phiếu) khi chốt phiên giao dịch thứ hai của Facebook hôm 21/5.

Hiện nay, các cổ đông Facebook đang xem xét liệu có nên tiếp tục giữ cổ phiếu trước những hoài nghi xuất hiện ngày càng nhiều xung quanh vụ IPO đình đám này.

Trong khi với Google, từ khi phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu tiên vào năm 2004, đến nay giá đã tăng lên 6 lần. Cũng giống như Facebook, Google hoàn toàn là một tập đoàn trực tuyến, thống lĩnh thị trường Internet với khả năng kiếm tiền từ quảng cáo cùng mức sinh lời cao. Ban đầu, giá cổ phiếu của Google cũng bị nhiều người phản ứng là quá cao.

Nhưng cũng có một số khác biệt quan trọng giữa hai công ty mạng, có thể ngăn Facebook đạt được hiệu suất sinh lời trong tám năm tiếp theo như Google đã từng đạt được. Trang tài chính Smart Money đã đưa ra các lí do sau.

Doanh thu của Facebook cao gần gấp đôi của Google tại thời điểm IPO lần đầu tiên

Khi Google chính thức tham gia thị trường vào tháng 8/2004, họ đã đạt doanh thu 2,3 tỉ USD trong bốn tháng trước đó. Giá trị tập đoàn cán mức 27 tỉ USD sau khi kết thúc ngày giao dịch đầu tiên. Tỉ lệ giá/doanh thu khoảng 12.

Trong khi giá trị Facebook là 85 tỉ USD khi đóng cửa phiên giao dịch ngày 22/5 và doanh thu trong bốn tháng qua là 4 tỉ USD. Tỉ lệ giá/doanh thu là 21.

Google đã tìm ra cách nhân doanh thu lên 17 lần (đạt 40 tỉ USD), tính từ khi chào bán cổ phiếu lần đầu tiên. Nếu Facebook có thể làm tương tự, các nhà đầu tư nên kì vọng cổ phiếu của nó cũng đạt mức phân nửa như trên, vì giá cổ phiếu Facebook khởi điểm cao gấp đôi của Google. Điều đó dù sao cũng đem lại lợi nhuận đáng kể cho các cổ đông. Nhưng mong đợi tăng trưởng doanh thu từ Facebook nhiều khả năng là không thực tế tại thời điểm này.

Google biết cướp lấy thời cơ

Trở lại năm 2004, quảng cáo trên báo chí chiếm 43,8% so với 3,7% trên mạng trực tuyến, theo số liệu từ Zenith Optimedia. Khoảng cách đó đang được thu hẹp. Năm 2012, chỉ còn khoảng 27,3% đất quảng cáo cho báo chí và đến 18,2% cho các website.

Zenith Optimedia dự đoán việc chuyển đổi sang quảng cáo trực tuyến vẫn sẽ tiếp diễn, nhưng không còn nhanh như thời kì trước. Đến năm 2014, báo in sẽ chỉ còn 24,1% thị phần và 22,1% dành cho website.

Dễ dàng hiểu được Google phát triển mạnh một phần là nhờ kéo được các doanh nghiệp ra khỏi hình thức quảng cáo trên báo in dễ bị tổn thương, nhưng thời điểm yếu nhất của thị trường đã qua đi, khi hiện nay nhiều đối thủ đã phát triển mạnh các trang mạng quảng cáo. Facebook sẽ phải cạnh tranh với họ trong thị trường này, đặc biệt với Google.

Thế giới chỉ cần thật nhiều quảng cáo

Giả sử Facebook có phát triển nhiều hơn nữa kĩ năng để thâm nhập sâu vào thị trường quảng cáo, liệu nó có thể tăng doanh thu lên 17 lần trong vòng tám năm nữa, theo cách mà Google đã từng làm? Xét cho cùng, cơ sở khách hàng của Facebook chỉ chiếm 13% dân số thế giới.

Có một vấn đề đáng cân nhắc ở đây. Sự trỗi dậy của Google không ngăn chặn các công ty in ấn bán quảng cáo. Thay vào đó, tập đoàn này đã bán phá giá những quảng cáo trên. Chẳng hạn, dịch vụ quảng cáo AdSense của Google chỉ cho phép các chủ sở hữu trang mạng bán quảng cáo bằng cách tập hợp họ lại cùng với một loạt trang mạng khác nữa. Kết quả là tạo ra một số lượng lớn địa chỉ trực tuyến dành cho quảng cáo, dẫn đến hiện tượng cung vượt cầu.

Nhưng đối với quy mô Facebook, đây sẽ là tình trạng tiến thoái lưỡng nan. Nếu tập đoàn không học được cách bán quảng cáo hiệu quả dựa vào lượng truy cập khổng lồ, doanh thu sẽ không thể phát triển nhanh chóng, nhưng nếu làm được, kết quả có thể là một thị trường cung quá dư thừa, quảng cáo rớt giá và cũng kiềm chế tăng trưởng doanh thu.

Chi phí quảng cáo toàn cầu dự kiến sẽ tăng 4,8% trong năm nay. Trong khi đó, doanh thu của Facebook được các chuyên gia dự đoán tăng 36%, lên 5,1 tỉ USD. Đó là mức tăng trưởng nhanh và nó cho thấy tập đoàn này thật sự nắm giữ được thị phần, nhưng mới chỉ trong giai đoạn đầu lên sàn. Đối với cổ phiếu dài hạn, Facebook sẽ phải tiếp tục phát triển nhanh ngành công nghiệp quảng cáo với lãi suất như vậy trong các năm tiếp theo.

Google đã làm được. Nhưng trong năm đầu tiên IPO, doanh thu của họ không chỉ là 36% mà là con số gấp đôi!

Theo Tuổi Trẻ/Smart Money