Từng là chủ đề nóng trong nhiều cuộc toạ đàm, sự hợp tác cộng sinh giữa nhà cung cấp dịch vụ nội dung (CP) và nhà mạng vẫn tiềm ẩn những vấn đề khó giải, dẫn tới những hệ luỵ xấu tới nền công nghiệp nội dung số.
Bị ép, CP... làm liều
Trong đợt thanh tra gần đây nhất của Bộ TT&TT kết hợp nhà mạng, có tới hàng chục đầu số nhắn tin ngắn thuộc dải 6xxx, 8xxx bị thu hồi với lí do các nhà cung cấp dịch vụ nội dung (CP) vi phạm nghiêm trọng các quy định về kinh doanh nội dung số, tin nhắn rác.
Việc làm trên một mặt cho thấy các CP vẫn đang cố lách luật để kiếm tiền theo kiểu "vơ bèo gạt tép" từ phía người dùng, bất chấp thủ đoạn nếu không muốn nói là lừa đảo, thì qua đó còn tiềm ẩn nhiều vấn đề xung quanh mối quan hệ CP - nhà mạng.
Một đại diện CP đang kinh doanh dịch vụ nội than thở: "Kinh doanh đầu số ngắn giờ hết thời rồi. Thị phần khống chế thì nằm trong tay một vài CP lớn, đầu số quen thuộc thì có cả CP của telco (những nhà cung cấp nội dung do chính nhà mạng lập ra) mà nội dung thì rất khó để đột phá, hoàn toàn bão hoà nên không thể sống nổi chứ đừng nói cạnh tranh".
Một điều dễ thấy là nội dung số hiện nay trên thị trường có các mảng dịch vụ chính gồm: SMS based - vốn đang chiếm gần 70% thị phần với các dịch vụ xổ số, tư vấn hay tương tác bình chọn; Nhạc chờ; Game và một vài nội dung trên nền 3G băng rộng.
Từng là miếng mảng đem lại doanh thu lớn, hiện nay các dịch vụ giá trị gia tăng nền SMS đang ở ngưỡng bão hoà. CP mới nếu muốn kinh doanh buộc phải dùng đủ chiêu trò để moi tiền người dùng bằng các cách thức thô thiển, từ việc "mơi" khách nhắn tin cho tới lừa người dùng ấn vào các đường dẫn thanh toán qua wapush.
Thậm chí với dịch vụ xổ số, có CP còn thẳng thừng chia sẻ nếu không làm lô đề, soi cầu thì cầm chắc lỗ bởi việc nhắn tin trả kết quả xổ số hàng ngày gần như không đem lại doanh thu hoặc doanh thu rất ít và bắt buộc phải "làm láo", mặc dù thừa biết rằng sẽ bị "trảm" nếu Bộ TT&TT sờ gáy.
Thậm chí đã có giai đoạn CP nắm được kẽ hở của nhà mạng trong việc thanh toán qua đầu số nên đã mua SIM rác về tự tải bài hát/nội dung mình đang kinh doanh trên chính nhà mạng này để từ đó đàng hoàng moi tiền CP dựa trên tỉ lệ ăn chia đã thoả thuận.
Giám đốc một công ty cung cấp dịch vụ nội dung cho hay: "Lấy ví dụ bạn nhắn tin bình chọn tới đầu số của cuộc thi Bước nhảy hoàn vũ với mức giá 5000 đồng/tin thì trên thực tế đơn vị quản lí dịch vụ, hệ thống chỉ thu về xấp xỉ 2000 đồng, phần còn lại nhà mạng 'ẵm trọn'". Tương ứng với đó, các dịch vụ đầu số từ 80xx đến 87xx với mức giá từ 500 đồng đến 15000 đồng thì thực chất các nhà cung cấp dịch vụ nội dung chỉ thu về được giỏi lắm là 30-35% số tiền này.
Cán cân ăn chia bất công luôn là vấn đề nhạy cảm mà CP hoặc ngậm đắng nuốt cay chịu thiệt hoặc chấp nhận... bỏ nghề, bởi cuộc chơi nội dung số quá khắc nghiệt và thiếu đi những yếu tố điều tiết bởi nhà mạng Việt Nam đang nắm quyền gần như tuyệt đối.
Ăn chia - bài toán khó giải CP - Telco
Không thể phủ nhận rằng giai đoạn 2012 - 2015 sẽ là cao trào của các dịch vụ giá trị gia tăng nền di động, đồng nghĩa với việc sẽ phát sinh hàng chục nghìn tỉ đồng doanh thu từ các dịch vụ này. Nhưng trên thực tế, số % vào túi CP là không nhiều và chẳng đủ để tái đầu tư và phát triển nội dung có chất lượng cao trong cuộc chơi đầy tham vọng này.
Trong một buổi toạ đàm gần đây với sự tham dự của Bộ TT&TT, Hiệp hội Phần mềm và dịch vụ CNTT Việt Nam, cán cân ăn chia giữa CP và nhà mạng lại được thổi bùng lên với những ý kiến trái chiều, mà nhìn phía nào cũng thấy... đều đúng.
CP mong muốn Bộ TT&TT sớm có dự thảo trong Nghị định sắp ban hành về tỉ lệ ăn chia với nhà mạng, trong đó quy định rõ các mức để tránh tình trạng bất công và mập mờ như hiện nay với tỉ lệ 40-60 hay 30-70, phần hơn thuộc về mình. Trong khi đó, phía nhà mạng lại cho rằng, các tỉ lệ này hoàn toàn nằm ngoài khuôn khổ nghị định bởi lẽ việc thoả thuận trong kinh doanh là sự linh hoạt và điều tiết bởi thị trường và dưới các hình thức đàm phán giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp chứ không thể can thiệp bởi chính sách.
Đại diện một CP cho biết: "Nhà mạng luôn lấy lí do họ phải đầu tư hạ tầng nên đòi ăn chia tỉ lệ cao, nhưng thực tế những hệ thống backend như Ringbacktone (nhạc chờ), Mobile Internet thì đều là những hệ thống bắt buộc phải đầu tư, dù có hay không CP tham gia vào làm nội dung. Nếu nhà mạng muốn, các CP sẵn sàng chấp nhận đầu tư hạ tầng dịch vụ giá trị gia tăng một phần hoặc toàn phần để hưởng mức ăn chia cao hơn".
Với chi phí tối thiểu xấp xỉ 30 triệu đồng/tháng cho một đầu số nhắn tin ngắn 6xxx, 7xxx, 8xxx, nhiều CP ngoài việc kinh doanh nội dung số trên đầu số của mình thì còn phải cho thuê lại đầu số tới các CP nhỏ hơn, chấp nhận đứng giữa ăn chia nhưng không mất công tổ chức sản xuất nội dung. Tuy nhiên, phương án kinh doanh này đôi khi trở thành thất sách khi các đơn vị thuê đầu số sử dụng để phát tán tin nhắn rác hay nội dung vi phạm quy định, dẫn tới công ty chủ quản đầu số bị phạt nặng, đầu số bị thu hồi.
Mặt khác, mỗi nhà mạng lại có các công ty CP riêng hoặc do chính nhà mạng đó tổ chức hoặc là CP “sân sau”. Những CP này đương nhiên có được những đặc quyền về kết nối, đối soát hay thậm chí là tỉ lệ ăn chia tốt hơn. Ngoài việc đối mặt với tỉ lệ ăn chia không công bằng, quá trình đối soát sản lượng, thu hồi công nợ cũng là một vấn đề nan giải mà khi hỏi đến bất kì giám đốc CP nào cũng đều lắc đầu cười trừ. Đứng ở góc độ khách quan, có thể thấy rõ tương lai của ngành công nghiệp nội dung số trên di động sẽ rất khó có đột phá nếu như vòng kìm kẹp của nhà mạng còn quá lớn như hiện nay.
Doanh thu có thể vẫn đều đều nhưng nó sẽ chỉ là tiền từ túi này qua túi kia của nhà mạng, còn CP - vốn là các đơn vị cần sự kích thích sáng tạo, đem lại những nội dung mới mẻ cho người dùng thì lần lượt “bật bãi” hoặc chuyển hướng kinh doanh những dịch vụ ít bị nhà mạng khống chế hơn.
Theo Vietnamnet
Bình luận