Sửa chữa và nâng cấp Windows XP hay Vista không mất nhiều thời gian như bạn nghĩ. Hơn 30 thủ thuật đề cập dưới sẽ giúp bạn nhanh chóng tăng tốc cho hệ điều hành, vô hiệu hóa các ứng dụng tự khởi chạy, chẩn đoán nhanh sự cố mạng, bịt kín các lỗ hổng trình duyệt, sao lưu tức thời hệ thống cùng nhiều tính năng hữu ích khác.

Tăng tốc hệ thống

Vấn đề: Windows dường như không bao giờ khởi động đủ nhanh.

Khắc phục nhanh #1: Máy tính của bạn có lẽ đã phải tải cả trình điều khiển thiết bị (driver) của những phần cứng còn dùng đến. Để tiết kiệm tài nguyên hệ thống, hãy gỡ bỏ những driver cũ kỹ đó. Tuy nhiên, chỉ cần một lựa chọn bất cẩn cũng có thể làm máy tính mất đi những tính năng quan trọng, do đó tốt hơn hết là bạn nên tạo bản sao lưu trong mục System Restore trước khi bắt tay thực hiện mọi việc.

Mặc định, Device Manager không hiển thị các thiết bị hiện tại không kết nối với hệ thống của bạn. Để chúng xuất đầu lộ diện, bạn nhấn -R để mở hộp thoại Run, gõ vào lệnh cmd và nhấn . Ở cửa sổ dòng lệnh, gõ vào lệnh set devmgr_show_nonpresent_devices=1 và nhấn . Sau đó, đóng cửa sổ dòng lệnh.

Tiếp đến, nhấn -R một lần nữa, gõ vào lệnh devmgmt.msc, và nhấn. Trong cửa sổ Device Manager, chọn View.Show Hidden Devices. Nhấn chuột vào dấu cộng (+) ở mỗi nhánh để xem qua tất cả driver của hệ thống. Các thiết bị hiện không được kết nối vào máy tính sẽ xuất hiện với một biểu tượng dạng mờ. Nếu duyệt qua một thiết bị mà bạn chắc chắn không còn sử dụng, hãy nhấn phải chuột lên biểu tượng đó và chọn Uninstall. Sau đó, bạn thực hiện các bước còn lại theo hướng dẫn.

Khắc phục nhanh #2: Một khi bạn đã ánh xạ một đĩa mạng đến một tên ổ đĩa cụ thể trên máy tính, Windows sẽ mặc định tự động khôi phục kết nối đó bất cứ khi nào bạn đăng nhập hệ thống. Tuy nhiên, do việc khôi phục các kết nối mạng thường mất nhiều thời gian nên bạn có thể tăng tốc quá trình khởi động bằng cách loại bỏ những kết nối đang không sử dụng đến.

Khắc phục nhanh #3: Bạn sẽ phải giải phóng bộ nhớ hệ thống và chu kỳ bộ xử lý bằng cách dọn sạch mớ lộn xộn khởi động mỗi khi bạn đăng nhập Windows - thậm chí bạn sẽ phát hiện ra trong số này không ít những phần mềm độc hại. Hãy sử dụng tiện ích miễn phí Autoruns.

Tuy nhiên, bạn do dự không biết làm thế nào để phân biệt đâu là các ứng dụng tự khởi động hữu ích? Bạn có thể tham khảo các công cụ tích hợp của tiện ích Autoruns, hoặc ghé qua trang chủ Applications List của Paul Collins. Danh sách các ứng dụng tự khởi động này sẽ cung cấp phần mô tả và đánh giá cho mỗi ứng dụng cũng như nêu rõ mức độ quan trọng của chúng với hệ thống.

Công cụ tinh chỉnh của Windows

Vấn đề: Máy tính tương đối mới, nhưng tốc độ vẫn chưa đủ nhanh.

Khắc phục nhanh: Bạn hãy sử dụng các công cụ tích hợp trong Windows để tối ưu hóa bộ nhớ, không gian đĩa cứng và những tài nguyên hệ thống khác.

Giảm quyền hạn cho ứng dụng

Vấn đề: Tôi không muốn một virus dạng ngựa thành Troa hay những phần mềm độc hại khác khống chế hoạt động của máy tính, tuy nhiên việc đăng nhập với quyền của một tài khoản người dùng thông thường lại quá hạn chế.

Khắc phục nhanh: Thậm chí nếu bạn đăng nhập với tài khoản quản trị, bạn có thể khởi chạy các ứng dụng với quyền bị hạn chế. Hãy bắt đầu bằng cách tải về bộ sưu tập tiện ích PsTools miễn phí của Microsoft. Giải nén toàn bộ nội dung vào một thư mục, và di chuyển thư mục mà bạn thường lưu trữ các ứng dụng của mình. Công cụ PsExec được dự tính dùng để khởi chạy từ xa các ứng dụng tuy nhiên bạn có thể sử dụng nó để khởi chạy các ứng dụng.

Ví dụ, để tạo một biểu tượng tắt (shortcut) mở trình duyệt IE hay bất kỳ ứng dụng có sự hạn chế nào khác, nhấn phải chuột và kéo thả shortcut của nó vào một vị trí mới. Chọn Copy Here. Nhấn phải chuột vào shortcut vừa được sao chép này và chọn Properties. Với thẻ Shortcut, nhấn vào phần đầu của hộp thoại Target và gõ vào lệnh “C:\Program Files\PsTools\psexec.exe” -t -d “C:\Program Files\Internet Explorer\iexplore.exe”. Sau đó nhấn Change Icon.OK. Bạn hãy ghi cụ thể đường dẫn đến tập tin gốc (trong ví dụ này là iexplorer.exe) và nhấn OK cho đến khi các hộp thoại được đóng lại.

Để tránh gặp phải tình trạng gặp hạn chế trong những hoạt động như cài các plug-in vào trình duyệt, bạn sẽ phải khởi chạy trình duyệt ở chế độ có quyền cao (hoặc tối thiểu cũng là bình thường).

Sống với hai hệ điều hành

Không phải ai cũng chỉ sử dụng Windows XP hoặc Vista. Giữa công sở và gia đình, nhiều người phải sử dụng đồng thời 2 hệ điều hành. Thực tế cho thấy, những người dùng này liên tục đối phó với những phiền toái khi đối mặt với sự khác biệt giữa 2 HĐH.

Nâng cao khả năng tìm kiếm: Có lẽ hầu hết sự khác biệt rõ ràng giữa XP và Vista chính là hộp thoại Find ở trình đơn Start. Nếu bạn thích tính năng mới này của Vista - cho phép bạn khởi chạy cũng như tìm kiếm các tập tin trên máy tính hoặc trên web - thì bạn có thể bổ sung tính năng này vào XP bằng cách tải về và cài đặt công cụ Windows Desktop Search for XP của Microsoft. Công cụ sẽ đặt một hộp thoại vào thanh tác vụ hoặc bạn có thể mở cửa sổ chính của chương trình bằng cách nhấn -F.

Đồng bộ trình đơn Start: Nếu sử dụng 2 trình đơn Start khác nhau là điều gây phiền toái thì bạn có thể chuyển đổi về dạng trình đơn Start của Windows 9x trong cả XP hay Vista. Trong mỗi hệ điều hành, nhấn phải chuột vào nút Start và chọn Properties. Tiếp đến bạn chọn Classic Start menu và nhấn OK. Sắp xếp các biểu tượng và trình đơn con trong mỗi hệ thống sao cho giống nhau để bạn không tốn nhiều thời gian tìm kiếm khi cần thiết.

Săn lùng hộp thoại Run: Nhiều người dùng Vista sẽ sớm nhớ hộp thoại Run có trong trình đơn Start của Windows XP. Đừng vội lo lắng, hộp thoại lệnh Run vẫn còn tồn tại trong Vista, tuy nhiên bạn phải dần làm quen với việc sử dụng tổ hợp phím tắt -R để mở hộp thoại này trong cả hai hệ điều hành. Một tùy chọn khác là khôi phục hộp thoại Run trong Vista: Nhấn phải chuột lên nút Start, chọn Properties, nhấn Customize, đánh dấu mục Run Command hoặc Display Run, và nhấn OK hai lần.

Đi thuê vệ sĩ: Vista đi kèm công cụ phòng chống spyware mang tên Windows Defender. Nếu bạn muốn bổ sung công cụ này vào XP, bạn có thể tải về tiện ích miễn phí Windows Defender for XP. Lưu ý, khi cài đặt tiện ích, bạn phải vượt qua cuộc sát hạch bản quyền của Windows Genuine Advantage.

Cân bằng khả năng kiểm soát tài khoản: Tính năng User Account Control có thể tạo nhiều phiền toái dưới dạng cửa sổ pop-up trong quá trình bạn làm việc. Nếu chán ngấy những cảnh báo/nhắc nhở này, bạn có thể thu nhỏ hay gỡ bỏ chúng. Để có được sự bảo vệ tương tự như trong XP, bạn nên đăng nhập vào hệ thống với tài khoản người dùng thông thường hay người dùng thuộc nhóm power user thay vì đăng nhập với tài khoản quản trị.

Khôi phục thanh trình đơn: Nếu cảm thấy bối rối vì sự thiếu vắng thanh trình đơn của tiện ích Internet Explorer hay Windows Explorer trong Vista thì một giải pháp mà bạn nên áp dụng là nhấn nút để làm xuất hiện thanh trình đơn và sau đó sử dụng tổ hợp phím nóng để kích hoạt lệnh/tính năng cần thiết. Hoặc bạn cũng có thể khôi phục sự xuất hiện của thanh trình đơn bằng cách mở tiện ích Explorer và chọn Organize.Layout.Menu Bar, hoặc Tools.Menu Bar trong Internet Explorer.

Chẩn đoán kết nối Internet

Vấn đề: Tôi vẫn trả đầy đủ tiền cước sử dụng Internet hàng tháng, nhưng do bộ định tuyến (router) chưa được cập nhật nên không thể khai thác triệt để tốc độ mà ISP cung cấp.

Khắc phục nhanh: Công cụ Internet Connectivity Evaluation của Microsoft có thể thông báo cho bạn biết liệu router đang sử dụng có hỗ trợ những công nghệ mới giúp tốc độ kết nối nhanh hơn hay không (công cụ không cung cấp kết quả chính xác nếu bạn truy cập thông qua một tường lửa). Ngoài ra, việc thử nghiệm cũng sẽ làm gián đoạn các kết nối hiện hành, do đó bạn nên chọn thời điểm không có nhu cầu sử dụng Internet.

Nếu kết quả cho thấy hệ thống của bạn không hỗ trợ nhiều công nghệ được liệt kê, bạn nên mua một router mới hoặc nâng cấp lên Vista (nếu đang sử dụng XP). Trang chủ của Microsoft gần đây đã công bố danh sách các router đạt chứng nhận tương thích với Vista.

Hồi phục IE

Trục trặc: Internet Explorer bỗng nhiên không thể duyệt web.

Khắc phục nhanh: Hãy reset tất cả tùy chọn của IE về trạng thái/giá trị gốc. Các tập tin tạm thời của IE, cookie trình duyệt, nhật ký trình duyệt, mật khẩu được lưu trữ, các website được bổ sung vào danh sách website tin tưởng và nhiều thông số khác sẽ bị xóa sổ hoặc đưa về giá trị mặc định. Nếu bạn không quan tâm đến bất cứ thứ gì, mở IE và chọn Tools.Internet Options. Chọn thẻ Advanced, nhấn nút Reset. Tiếp đến, nhấn nút Reset một lần nữa để xác nhận quyết định của bạn, sau đó nhấn Close và nhấn OK hai lần. Cuối cùng, khởi động lại IE.

Ứng dụng miễn phí không thể bỏ qua

Thỉnh thoảng, để công việc diễn ra một cách suôn sẻ, bạn cần đến vài công cụ chuyên dụng. Bất kể mục đích là lọc thư rác, khôi phục dữ liệu đã mất hay thực thi những tác vụ bảo an khác thì những tiện ích được trình bày bên dưới sẽ giúp Windows trở nên tốt hơn. Đặc biệt, chúng hoàn toàn miễn phí.

Chặn đứng thư rác: Khi máy tính gặp sự cố, không có gì phiền toán hơn và lan rộng hơn là thư rác (spam). Để hạn chế tình trạng này, bạn có thể sử dụng SpamBayes, một tiện ích miễn phí đi kèm các plug-in dành cho Outlook, Outlook Express và những tiện ích gửi, nhận email hỗ trợ chuẩn POP3 khác. Bạn có thể huấn luyện nó sắp xếp các email nhận được vào thư mục chứa thư rác hay thư mục dành cho thư thông thường.

Windows cung cấp thuận tiện một nhóm tiện ích Startup vì thế bạn có thể khởi chạy các ứng dụng một cách tự động mỗi khi bạn đăng nhập hệ thống (hoặc khởi động Windows). Nhưng tại sao không bổ sung điều gì có thể khởi chạy các ứng dụng bất kể khi nào chạy thoát khỏi hệ thống? Ví dụ, bạn có thể thiết lập tính năng sao lưu các tập tin làm việc trong ngày hay tiến hành quét virus. Tiện ích LastChance cho phép bạn thực hiện điều đó. Tiện ích chặn đứng những lệnh tắt hệ thống và thực thi các ứng dụng mà bạn chọn sẵn trước khi máy tính gửi lệnh yêu cầu chúng chấm dứt. Bạn cũng có thể thiết lập tiện ích khởi chạy các ứng dụng khi mà một tài nguyên hệ thống (chẳng hạn ổ đĩa mạng) có mặt và lên kế hoạch tắt để tự động xảy ra.

Khôi phục tập tin đã xóa: Nếu bạn có ý định làm sạch thùng rác Recycle Bin hoặc xóa tận gốc những tập tin bằng cách sử dụng lệnh -, Restoration có thể lưu lại. Chỉ định một thư mục, hoặc hướng dẫn tiện ích tìm toàn bộ ổ đĩa, và Restoration sẽ thực hiện hết sức mình để khôi phục các dữ liệu đã mất. Tiện ích không cần cài đặt và đủ nhỏ (về dung lượng) để bạn có thể chạy từ một chiếc đĩa mềm, bút nhớ USB hay thiết bị lưu trữ di động khác.

Đổi tên nhiều tập tin trong nháy mắt: Hầu hết người dùng đều sở hữu một bộ sưu tập khổng lồ các tập tin hình ảnh, nhạc và phim trên đĩa cứng. Do đó, đổi tên tất cả chúng để thuận tiện hơn trong sắp xếp và tìm kiếm là công việc không mấy dễ dàng. Tuy nhiên, tiện ích Lupas Rename 2000 có thể gánh vác trách nhiệm này một cách dễ dàng và xuất sắc. Tiện ích có thể thay thế văn bản; cắt bỏ ở phần đầu, cuối hay bất kỳ vị trí nào trên tên tập tin; tự động chèn số thứ tự cho tập tin cùng nhiều tùy chọn khác. Ngoài ra, thanh xem trước của tiện ích cho phép bạn xác nhận bạn đã có được những thông số theo yêu cầu trước khi đồng ý cho thay đổi đồng loạt.

Quản lý mật khẩu: Việc quản lý mật khẩu đăng nhập các website mà bạn thường truy cập sẽ chẳng dễ dàng gì khi số lượng mật khẩu ngày càng tăng. Đừng lo, tiện ích nguồn mở KeePas Password Safe sẽ lưu giữ các mật khẩu của bạn trong một cơ sở dữ liệu được mã hóa. Tất cả những gì mà bạn cần làm là ghi nhớ mật khẩu chính để “giải mã” chúng.

Tự động kiểm tra ổ cứng

Vấn đề: Có nhiều tiện ích kiểm tra, khắc phục hỏng hóc của ổ cứng để bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đáng tiếc là chúng ít được người dùng sử dụng do chiếm khá nhiều thời gian.

Khắc phục nhanh: Sử dụng tính năng lập lịch Scheduled Tasks (Start.All Programs.Accessories.System Tools) của Windows XP giúp tự động hóa công việc nhàm chán này. Trong Scheduled Tasks, chọn Add Scheduled Tasks để bắt đầu (đừng quên nhấn Next). Trong bảng liệt kê các ứng dụng, chọn Command Prompt và Next. Nếu không tìm thấy Command Prompt, nhấn Browse, tìm đến tập tin cmd.exe trong thư mục Windows\System32, nhấn OK. Kế tiếp, lập thời gian tiện ích kiểm tra ổ cứng hoạt động (Monthly là lựa chọn tốt trong trường hợp này), nhấn Next. Trong cửa sổ kế, thiết lập thời gian tiện ích hoạt động (ngày, giờ hoặc ngày thứ mấy của tháng), nhấn Next. Nhập tài khoản người dùng và mật khẩu đăng nhập ở bước tiếp theo (lưu ý: xác nhận mật khẩu ở mục Confirm password), nhấn Next. Đánh dấu tùy chọn Open advanced properties for this task when I click finish trước khi nhấn Finish. Trong cửa sổ Command Prompt mới xuất hiện, hiệu chỉnh mục Run (thẻ Task) thành c:\windows\system32\cmd.exe /c echo y|chkdsk c: /f /x (với c là tên phân vùng Windows). Nhấn OK, nhập mật khẩu lần nữa xác nhận thay đổi và cuối cùng chọn OK để kết thúc.

Nếu sử dụng Windows Vista, chọn Start.All Programs.Accessories.System Tools.Tasks Scheduled. Ở mục Actions bên khung phải, chọn Create Task và tìm đến ứng dụng bạn cần (tham khảo thông tin ở mục Discription). Đánh dấu mục “Run with highest privileges” và những tùy chọn khác, chọn New trong thẻ Triggers và thiết lập các mục thích hợp như Monthly, All months; First trong mục On... trước khi nhấn OK. Trong thẻ Actions, chọn New, gõ lệnh cmd.exe ở mục Program/script và /c echo y|chkdsk c: /f /x cho mục Add Agruments (tùy chọn). Chọn OK để hoàn tất.

Quản lý tập tin từ cú nhấn phải chuột

Vấn đề: Delete, cut, copy là những lệnh quen thuộc với người dùng trong trình đơn ngữ cảnh khi nhấn phím phải chuột. Tuy nhiên việc sao chép (hoặc cắt dán) tập tin, thư mục phải qua khá nhiều thao tác dài dòng. Làm thế nào để thực hiện việc này nhanh hơn?

Khắc phục nhanh: Chỉnh sửa Registry để có thêm dòng lệnh “copy to folder” và “move to folder” trong trình đơn ngữ cảnh khi nhấn phải chuột sẽ đơn giản hóa việc sao chép tập tin, thư mục. Trước tiên, bạn cần sao lưu registry (tham khảo cách sao lưu Registry trong bài viết “Chăm sóc và bảo dưỡng Windows Registry, ID: A0502_90 tại hoặc tạo một điểm khôi phục nếu dùng tiện ích System Restore). Mở tiện ích Notepad, nhập vào nội dung sau:

Windows Registry Editor Version 5.00

[HKEY_CLASSES_ROOT\AllFilesystemObjects\shellex\

ContextMenuHandlers\{C2FBB630-2971-11D1-A18C-00C04FD75D13}]

[HKEY_CLASSES_ROOT\AllFilesystemObjects\shellex\

ContextMenuHandlers\{C2FBB631-2971-11D1-A18C-00C04FD75D13}]

Đóng Notepad và lưu thành tập tin CopyTo.reg (lưu ý phần mở rộng tập tin, không phải CopyTo.reg.txt). Nhấn phải chuột trên tập tin này, chọn merge, bạn sẽ có thêm dòng lệnh copy to folder và move to folder trong trình đơn ngữ cảnh khi nhấn phải chuột.

Kiểm tra an toàn hệ thống

Vấn đề: Làm thế nào để kiểm tra hệ thống an toàn đến mức nào mà không cần dùng đến những tiện ích đắt tiền.

Khắc phục nhanh: Tải về tiện ích miễn phí Baseline Security Analyzer (MBSA) của Microsoft. Khởi chạy tiện ích sau khi cài đặt, MBSA sẽ thực hiện một cuộc kiểm tra nhỏ và liệt kê những rủi ro, lỗ hổng bảo mật của các phần mềm Microsoft như MS Office, Exchange...

Cập nhật bản sửa lỗi

Vấn đề: Hệ thống sẽ an toàn hơn khi HĐH và các ứng dụng thường xuyên được cập nhật bản sửa lỗi, khắc phục lỗ hổng bảo mật. Tuy nhiên, không phải tất cả ứng dụng đều có tính năng cập nhật tự động.

Khắc phục nhanh: Sử dụng tiện ích miễn phí Secunia Software Inspector để kiểm tra tính an toàn của các ứng dụng. Bạn không cần cài đặt bất cứ thứ gì vào máy tính, chỉ cần nhấn nút Start và xem các hướng dẫn hiển thị trên màn hình. Kết quả kiểm tra sẽ liệt kê những ứng dụng cần cập nhật. Nhấn chuột vào dấu “+” trước mỗi ứng dụng để có thêm thông tin chi tiết và cả đường dẫn cho phép tải về phiên bản mới nhất. Ghi chú: “cẩn tắc vô áy náy”, nên sao lưu hệ thống trước khi gỡ bỏ (hoặc xóa) những ứng dụng đang sử dụng nếu việc cập nhật phiên bản mới không thành công.

Lướt Web chậm chạp

Vấn đề: Trình duyệt web hoạt động chậm chạp, đôi khi “chết đứng” mà không rõ nguyên nhân.

Khắc phục nhanh: Trước tiên, bạn thử kiểm tra xem virus có phải là nguyên nhân không (kinh nghiệm thực tế cho thấy virus thường là thủ phạm trong trường hợp này). Sử dụng một phần mềm chống virus hoặc tiện ích miễn phí nào đó để xác định nguyên nhân, chẳng hạn Malicious Software Removal Tool của Microsoft, bạn chỉ việc tải về, chạy và thực hiện theo hướng dẫn trên màn hình.

Kế tiếp, thử cài đặt phiên bản mới hơn (hoặc bản sửa lỗi) của trình duyệt. Chẳng hạn với Internet Explorer, chọn Tools.Windows Update hoặc Help.Check for Updates nếu sử dụng Mozilla Firefox.

Ngoài ra, bạn cũng cần kiểm tra các add-on (tiện ích bổ sung). Để kiểm tra, thử tắt tất cả chúng. Nếu lỗi được khắc phục, lần lượt kích hoạt từng tiện ích và kiểm tra cho đến khi phát hiện được thủ phạm. Để tắt các tính năng bổ sung của Firefox, chọn Tools.Add-ons và Disable cho tất cả các mục. Đóng cửa sổ và khởi động lại Firefox, nếu vấn đề được giải quyết, lần lượt kích hoạt lại từng mục của Add-ons để kiểm tra (khởi động lại trình duyệt sau mỗi mục).

Với I.E 7, chọn Start.All Programs.Accessories. System Tools.Internet Explorer (No Add-ons). Nếu vấn đề được giải quyết, khởi động lại IE ở chế độ bình thường (có thể nhấn vào biểu tượng IE trên desktop), chọn Tools.Manage Add-ons.Enable or Disable Add-ons. Thực hiện các bước tương tự như trên: lần lượt tắt từng mục, khởi động lại trình duyệt và kiểm tra. Lặp lại các thao tác này cho từng tiện ích cho đến khi xác định được thủ phạm.

Truy xuất nhanh Quick launch

Vấn đề: Tôi muốn khởi chạy các ứng dụng trên thanh công cụ QuickLaunch mà không cần sử dụng đến chuột.

Khắc phục nhanh: Trong XP, bạn có thể gán tổ hợp phím tắt để khởi chạy một ứng dụng nào đó trên màn hình nền Windows hoặc từ trình đơn Start. Giải pháp thứ 2 là lựa chọn hợp lý nhất. Nhấn phải chuột lên nút Start và chọn Open hoặc Explorer.

Nhấn đúp chuột vào thư mục Programs. Để mọi thứ được sắp xếp, nhấn phải chuột lên thanh cửa sổ đó và chọn New.Folder. Đặt tên cho thư mục đó, đại loại như Keyboard shortcuts, nhấn. Tiếp đến, nhấn đúp chuột lên thư mục đó, nhấn phải chuột và kéo thả các mục từ thanh Quick Launch vào thư mục này cùng lúc, và chọn Copy Here. Nhấn đúp chuột vào mỗi shortcut vừa tạo và chọn Properties. Với thẻ Shortcut, nhấn vào hộp thoại “Shortcut key” và nhấn các phím mà bạn sẽ muốn sử dụng để khởi chạy ứng dụng; tổ hợp phím này phải bắt đầu bằng -, -, -, --, hoặc một phím tính năng (đến trên hầu hết mọi bàn phím). Nhấn OK.

Trong Vista, hệ thống tự động gán phím cho mỗi mục (biểu tượng) trên thanh Quick Launch dựa trên thứ tự của chúng trên thanh công cụ. Để khởi chạy mục đầu tiên, bạn nhấn -1, tương tự với mục thứ 2 là -2.

Chống phân mảnh ổ cứng

Vấn đề: Cũng như bất kỳ tiện ích dọn dẹp máy tính nào, việc chọn lựa thời gian để chạy tiện ích chống phân mảnh ổ cứng thường rất khó khăn.

Khắc phục nhanh: Hãy để Windows thực hiện việc này giúp bạn. Nếu sử dụng Windows XP, tham khảo các bước thực hiện trong phần “Tự động kiểm tra ổ cứng” bên trên để lập lịch sao lưu tự động. Tuy nhiên, bạn hãy thay đổi chút xíu dòng lệnh trong Advanced Properties thành cmd.exe /c defrag c: -f -v > “c:\doc\report.txt”. Với Vista, thay đổi trong tùy chọn Add arguments thành /c defrag -c -f -v -w > “c:\doc\report.txt”.

Sao lưu với bot

Vấn đề: Luôn sao lưu sẽ bảo vệ dữ liệu cá nhân an toàn hơn, nhưng nhiều người dùng thường “làm biếng” thực hiện việc này.

Khắc phục nhanh: Một số tiện ích có sẵn trong Windows XP hoặc Vista cho phép người dùng lập lịch sao lưu tự động. Tuy nhiên, những công cụ này mặc định chỉ có sẵn trong các phiên bản XP Pro, Vista Business, Enterprise và Ultimate hoặc phải cài thêm nếu sử dụng XP Home (trong CD cài đặt, tìm đến thư mục ntbackup trong valueadd\msft. Nhấn phải chuột trên tập tin Ntbackup, chọn Install). Nếu sử dụng Vista Home Premium, bạn buộc lòng phải tìm tiện ích thay thế khác.

Với Win XP, chọn Start/All Programs/ Acessories/ System Tools/ Backup/ chọn Tools.Switch to Wizard Mode nếu tiện ích khởi động ở chế độ Advanced. Thực hiện các bước kế tiếp theo hướng dẫn, chọn những thứ cần sao lưu và nơi lưu chúng. Ở màn hình “Completing the Backup or Restore Wizard”, chọn Advanced và cách thức sao lưu (chẳng hạn như Incremental), nhấn Next. Có thể thiết lập thêm 1 số tùy chọn khác và nhấn Next để chuyển sang bước kế tiếp. Chọn Later khi xuất hiện cửa sổ “When to Back up”, đặt tên và nhấn chọn Set Schedule. Bạn có thể chọn một số tùy chọn trong thẻ Schedule and Settings trong hộp thoại Schedule Job trước khi nhấn OK lần nữa. Nhập tên và mật khẩu người dùng, nhấn OK, chọn Next. Xác nhận lại tên và mật khẩu người dùng trước khi nhấn Finish để kết thúc.

Nếu sử dụng Vista, chọn Start.All Programs.Accessories.System Tools.Backup Status and Configuration. Nhấn Set up automatic file backup và thực hiện các bước theo hướng dẫn như loại tập tin, thư mục cần sao lưu, nơi lưu trữ và thời gian sao lưu... Nếu muốn thay đổi các tùy chọn sau khi đã thiết lập, bạn khởi chạy lại tiện ích, chọn Change backup settings để thay đổi hoặc Turn off nếu muốn tắt chúng.

Tắt tính năng Autoplay

Vấn đề: Tính năng Autoplay không chỉ làm việc với ổ CD-ROM mà cả với những thiết bị lưu trữ khi kết nối với máy tính (qua ngõ USB, Firewire,...). Một số malware lợi dụng tính năng này để lây nhiễm vào máy tính.

Khắc phục nhanh: Có nhiều cách khác nhau để tắt tính năng Autoplay, tùy thuộc vào phiên bản Windows đang sử dụng. Tuy nhiên, việc chỉnh sửa trong Group Policy sẽ có tác dụng cho tất cả tài khoản người dùng.

Trong XP, nhấn tổ hợp phím -R để mở cửa sổ Run, gõ vào lệnh gpedit.msc, và nhấn Enter. Trong khung trái Group Policy, tìm đến nhánh Local Computer Policy\Computer Configuration\Administrative Templates\System. Ở khung phải, nhấn đúp chuột vào mục Turn off Autoplay. Trong “Turn off Autoplay Properties”, nhấn chọn Enable và All drivers trong danh sách liệt kê, nhấn OK.

Với Vista, cũng gõ vào lệnh gpedit.msc và nhấn. Chọn Continue khi cảnh báo User Account Control (UAC) xuất hiện. Trong cây thư mục ở khung bên trái, tìm đến mục Local Computer Policy\Computer Configuration\Administrative Templates\Windows Components\AutoPlay Policies, nhấn đúp vào mục Turn off Autoplay, chọn Enable và OK. Tiếp theo, nhấn đúp vào mục Default behavior for AutoRun, chọn Enable và Do not execute any autorun commands. Nhấn OK để kết thúc việc thiết lập.

Tắt nhanh máy tính

Vấn đề: Tôi không muốn phải thực hiện một loạt động tác “dài lê thê” trước khi tắt máy tính.

Khắc phục nhanh: Bạn cần thay đổi chút xíu để có thể tắt máy nhanh với nút Power trên thùng máy. Trong XP, mở Control Panel, trong mục Performance and Maintenance (Category View), chọn Power Options. Nhấn chọn thẻ Advanced, ở mục When I press the power button on my computer, chọn Shutdown và nhấn OK.

Với Vista, chọn Start, gõ vào power options, ấn . Ở khung bên trái, chọn mục Choose what the power button does và Shutdown ở mục When I press the power button. Nhấn Save Changes để kết thúc việc thiết lập.

Loại bỏ sao lưu dư thừa

Vấn đề: Vista đang sao lưu dữ liệu của tôi nhưng lại không cho phép khôi phục.

Khắc phục nhanh: Các phiên bản Business, Enterprise và Ultimate của Windows Vista đều đi kèm tính năng Shadow Copies (hay còn gọi là Previous Version) cho phép bạn khôi phục lại phiên bản trước đó của một tập tin. Vista Home Basic và Home Premium thiếu tính năng này nhưng vẫn thực hiện lưu dữ liệu, do đó gây hao tốn không gian đĩa cứng và chu trình bộ xử lý. Để chấm dứt tình trạng hoang phí này, hãy đặt tất cả tài liệu và những tập tin khác lên một phân vùng hay một ổ đĩa mà không phải là ổ đĩa chứa Windows.

Sau đó nhấn Start, gõ vào lệnh SystemPropertiesProtection và nhấn. Trong danh sách các ổ đĩa, bỏ chọn đối với ổ đĩa chứa các dữ liệu cá nhân. Nhấn Turn System Protection Off khi được nhắc nhở, và nhấn OK để đóng cửa sổ System Properties.

(Theo PCW VN)