Sở hữu nhiều tính năng vượt trội, mẫu mã, chủng loại đa dạng, phong phú, smartphone đang trở thành sự lựa chọn hàng đầu của người dùng. Song cũng vì thế mà cuộc chiến trên thị trường điện thoại thông minh cũng ngày càng gây cấn và quyết liệt hơn.

Trong đó, hạ giá bán đang trở thành xu hướng tất yếu khiến smartphone không còn là món đồ công nghệ xa xỉ như trước.

Chạm ngưỡng bão hòa

Những mẫu điện thoại có khả năng lướt web nhanh chóng với kho ứng dụng đầy ắp đang tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa thập kỉ qua. Riêng năm 2012, dòng sản phẩm này đã mang về 293,9 tỉ USD doanh thu khi được hơn 1 tỉ người trên thế giới sử dụng. Với hơn 50% người dùng điện thoại ở Mỹ và các nước phát triển đang sở hữu ít nhất một chiếc smartphone, trong khi người dùng ở những thị trường mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ đang dành sự quan tâm đến sản phẩm rẻ nhiều hơn, nhu cầu sử dụng smartphone cao cấp có dấu hiệu bão hòa.

Từ đầu năm 2013, các ông lớn như Apple, Samsung và HTC chủ yếu dựa vào doanh số smartphone cao cấp bắt đầu nhận thấy sức ì của thị trường khi thị phần sụt giảm lần lượt 18,9 - 16,4 - 43,9%. Tháng 6/2013, Samsung mất hơn 25 tỉ USD giá trị vốn hóa thị trường khi các nhà phân tích cắt giảm dự báo khả năng tiêu thụ của Galaxy S4. HTC có thể tiếp tục đi chệch những kì vọng ban đầu khi doanh thu Q2/2013 giảm 22%, còn lợi nhuận giảm 83% so với cùng kì năm 2012. Dù HTC One đã tiêu thụ được 5 triệu máy trong 50 ngày đầu ra mắt thị trường, nhưng đến nay smartphone này không còn giữ được độ nóng như ban đầu trước sự cạnh tranh của các đối thủ.

Kết quả kinh doanh của Apple cũng không khả quan hơn khi iPhone không thể cứu vãn bản báo cáo tài chính tồi tệ nhất kể từ Q2/2003. Lợi nhuận Q2/2013 của Apple đã giảm 21% so với cùng kì năm 2012 do sức hấp dẫn của iPhone không còn như trước.

T. Michael Walkley, nhà phân tích đến từ Canaccord Genuity, ước tính lượng iPhone tiêu thụ trong năm tài chính 2014 chỉ là 173 triệu máy, ít hơn dự đoán 181 triệu máy được đưa ra trước đó. Cả khi iPhone vẫn bán chạy như Q2/2013, thì cũng không có gì đảm bảo Apple sẽ có bản báo cáo mơ ước. Bởi nhiều khách hàng hiện có xu hướng lựa chọn phiên bản giá rẻ hơn. Báo cáo của Apple cũng thừa nhận: một bộ phận người dùng, nhất là ở thị trường mới nổi đang quan tâm đến iPhone 4 (năm 2010) mà không phải iPhone 5 (năm 2012). Công ty Macquarie cũng dự báo thế hệ iPhone tiếp theo sẽ ra mắt trong tháng 9 có thể chỉ tiêu thụ được 48 triệu máy trong những tháng cuối năm 2013, thấp hơn con số 63 triệu chiếc của iPhone 5.

Các thị trường mới nổi đang cứu cánh cho các nhà sản xuất khi còn tỉ lệ lớn người dân chưa sở hữu smartphone trong khi tầng lớp trung lưu đang tăng lên nhanh chóng. Nhưng ở những thị trường này, cơ hội không có nhiều cho dòng smartphone cao cấp. IDC dự báo 66% trong số 384 triệu smartphone bán ở Trung Quốc sẽ có giá dưới 200 USD, so với 14% trong số 153 triệu máy bán ra trên thị trường Mỹ.

Buộc phải rẻ hơn

Trong những năm trước, nếu mua smartphone dưới 100 USD, có thể nhiều người chỉ rinh về thiết bị để thỏa mãn hư vinh. Nhưng nay đã khác. Kevin Restivo, chuyên gia phân tích đến từ IDC cho rằng: Thị trường đang bớt tập trung vào tốc độ phát triển mà quan tâm nhiều hơn đến giá bán. Theo IDC, giá trung bình của smartphone đã giảm từ 450 USD (năm 2012) xuống còn khoảng 375 USD ở thời điểm hiện tại. Theo Macquarie, xu hướng này sẽ tiếp tục do thị trường đang tiệm cận bão hoà. Trong khi người dùng ít thay đổi điện thoại.

Điều này đang trở thành mối đe dọa cho lợi nhuận của Apple, Samsung và có thể khiến Nokia và BlackBerry thêm trầy trật trên con đường trở lại cuộc đua. Tuy nhiên, so với BlackBerry, Nokia thuận lợi hơn khi bao quát rộng khắp các phân khúc mà thành công nhất có thể kể đến Lumia 520 với nhiều tính năng hấp dẫn cùng giá bán dễ chịu (gần 4 triệu đồng) trong khi BlackBerry vẫn cố bám trụ ở phân khúc cao cấp. Ngay cả giá bán Lumia 920 cũng tiếp tục giảm xuống mức 10 - 11 triệu đồng tùy từng cửa hàng. Đây là bước đi dọn đường cho sự xuất hiện của Lumia 925 (nâng cấp từ Lumia 920) và Lumia 1020 (gây ấn tượng với camera 41 Mpx) tại Việt Nam.

Trong khi đó, ngày 12/7, BlackBerry cũng mạnh tay giảm giá Z10. Amazon và Best Buy chịu chơi nhất khi triển khai đợt khuyến mại giảm giá đến 75% cho sản phẩm này, kéo giá bán xuống còn 49 USD. Hai nhà mạng AT&T và Verizon cũng tung ra Z10 với giá bán 99 USD (kèm theo hợp đồng sử dụng) sau 6 tháng ra mắt. Điều này cho thấy Z10 đã không thành công như mong đợi.

Ngay ở Việt Nam, các đơn vị bán lẻ hàng chính hãng hay xách tay, giá bán cũng liên tục giảm, từ 15,5 triệu đồng xuống 14 triệu đồng để rồi giờ đây chỉ còn 10-12 triệu đồng (hàng mới) hay 8-10 triệu đồng (hàng đã qua sử dụng). BlackBerry Q10 cũng rơi vào tình cảnh tương tự, cho dù được đầu khá lớn. Giá bán chính hãng ban đầu 16,5 triệu đồng, ngang bằng iPhone và cao hơn HTC One hay Galaxy S4 khiến smartphone này trở nên đắt đỏ, nay chỉ còn 10-12 triệu đồng. Trong khi đó, thị trường lại chứng kiến những giao dịch khá sôi động của các mẫu BlackBerry đời cũ. Trong đó, các mẫu Bold 9900, 9780… có giá 3 - 5 triệu đồng, thậm chí 8700 có giá bán 600 - 700 nghìn đồng đang nhận được sự quan tâm khá lớn của người dùng.

Hiện tại, giá bán iPhone 5 chính hãng vẫn duy trì ở mức 17 triệu đồng và 19 triệu đồng, tương ứng với các phiên bản 16 GB và 32 GB. Trong khi đó, sức mua giảm, kinh tế tiếp tục ảm đạm khiến các cửa hàng phải giảm giá iPhone 5. Theo đó, dù có sự chênh lệch lớn và chưa thể kiểm chứng chất lượng tương ứng, nhưng hầu hết đều niêm yết giá trong khoảng 15-16 đồng triệu cho iPhone 5 (16 GB) và khoảng 17 triệu đồng cho phiên bản 32 GB. Tuy nhiên, dù đã giảm giá, song thực chất là đưa giá về tương đương với Samsung Galaxy S4 (gần 15 triệu đồng), HTC One (15-16 triệu đồng)…

Chưa hết, theo báo giới phương Tây, trong tháng 9/2013, Apple có thể tung ra iPhone 5S và iPhone 5C có giá bình dân với nhiều màu sắc để người dùng lựa chọn. Tuy nhiên, dư luận vẫn tỏ ra hoài nghi với cụm từ “giá rẻ” dành cho sản phẩm của Apple. Bởi trước đó, iPad Mini khiến người dùng… chưng hửng khi công bố giá bán 10 - 15 triệu đồng tùy phiên bản và cấu hình.

Không đứng ngoài xu thế giảm giá, sau khi Galaxy S4 khẳng định vị thế trên thị trường, Galaxy S3 đã giảm còn 9,9 triệu đồng, trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Nokia Lumia 920, LG Optimus G (9 - 11 triệu đồng) hay Sony Xperia SP (8 - 10 triệu đồng). Samsung Galaxy S III Mini cũng giảm còn 5 - 6 triệu đồng. Bên cạnh đó, Sony đã giảm giá Xperia khoảng 0,7 - 1 triệu đồng. HTC hạ giá một số sản phẩm không còn hot như HTC 8S (5 - 7 triệu đồng), HTC Desire V (4 - 5 triệu đồng), HTC Sensation (8 - 9 triệu đồng) trong khi thời điểm mới về Việt Nam tháng 6/2011 có giá bán 16 triệu đồng…

Tranh thủ cục diện này, có thể các hãng điện thoại Trung Quốc như: Huawei, ZTE, Lenovo... sẽ tiếp tục “tràn bờ” bằng các sản phẩm được “đánh bóng” có tính năng hiện đại và “không thua kém” những smartphone tên tuổi với giá bán rất... “bèo”, phần lớn dưới 3 triệu đồng. Michael Morgan - nhà phân tích đến từ Công ty Nghiên cứu ABI Research nhận định: “Thời kì tăng trưởng nóng trên thị trường smartphone cao cấp đã qua. Các công ty Trung Quốc đã sẵn sàng tung quân”.

Tuy nhiên, cùng với giá bán dễ chịu, người dùng phải sẵn sàng đối diện tình trạng bất thần sập nguồn, treo máy, sạc kém, nhanh hết pin, không nhận SIM, thẻ nhớ, bàn phím dễ tung, cảm ứng không nhạy... Cùng với đó, mối nguy bảo mật cũng luôn rình rập người dùng.

Sự suy giảm giá bán của smartphone cũng giống kịch bản từng xảy ra với ngành công nghiệp máy tính cá nhân cuối những năm 1990. Khi ấy hàng triệu người mong được hòa mạng internet đã tìm mua các mẫu máy tính mới giá rẻ, kéo giá trung bình của máy tính cá nhân xuống còn 1026 USD (năm 2012) từ mức giá 1898 USD (năm 1996). Khi lợi nhuận sụt giảm và thiệt hại ngày càng lớn, trào lưu mua bán/sáp nhập đã bùng nổ trên thị trường máy tính cá nhân. Dù Samsung và Apple hiện có vị thế tốt hơn nhiều Compaq và IBM khi ấy, nhất là Samsung với ưu thế tự sản xuất được linh kiện và sản phẩm đã bao trọn thị trường. Nhưng thông tin BlackBerry sẽ bị rao bán hay nhẹ nhàng hơn là chuyển hình thức hoạt động cũng khi nhiều người mường tượng trước kịch bản M&A trên thị trường điện thoại.

Theo Sống Mới