Đây là một trong những phát hiện chính trong báo cáo mới nhất của Kaspersky Lab, "Mối đe dọa cho các hệ thống tự động hóa công nghiệp trong nửa sau 2017", trong đó chỉ ra rằng số lượng các cuộc tấn công trên hai lĩnh vực này vượt xa so với các ngành công nghiệp khác. Ở các ngành khác, số lượng máy tính ICS bị tấn công rơi vào khoảng từ 26% đến 30%. Phần lớn các cuộc tấn công được phát hiện là các lần tấn công ngẫu nhiên.

An ninh mạng cho các cơ sở công nghiệp vẫn là một vấn đề có thể dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng ảnh hưởng đến quy trình công nghiệp cũng như gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Trong khi phân tích các mối đe doạ trong các ngành khác nhau, Kaspersky Lab ICS CERT ghi nhận rằng gần như tất cả các ngành công nghiệp thường xuyên trải qua các cuộc tấn công mạng trên máy tính ICS của họ.

Tuy nhiên, hai ngành công nghiệp bị tấn công nhiều hơn các ngành khác là các tổ chức năng lượng (38,7%) và các doanh nghiệp kĩ thuật và tích hợp ICS (35,3%). Ngành có các máy tính ICS bị tấn công tăng lên nhiều nhất trong giai đoạn nửa sau 2017 (so với 6 tháng đầu 2017) là xây dựng với 31,1%. Đối với tất cả các ngành công nghiệp khác (sản xuất, vận tải, dịch vụ tiện ích, thực phẩm, chăm sóc sức khoẻ...) tỉ lệ máy tính bị tấn công trung bình dao động từ 26% đến 30%.

Theo các chuyên gia, lĩnh vực năng lượng là một trong những ngành công nghiệp đầu tiên bắt đầu sử dụng rộng rãi các giải pháp tự động hóa khác nhau và bây giờ là một trong những giải pháp máy tính hoá nhất. Các sự cố an ninh mạng và các cuộc tấn công chủ đích trong vài năm qua cùng với các sáng kiến về quy định đã tạo ra một trường hợp mạnh mẽ cho các công ty năng lượng bắt đầu áp dụng các sản phẩm và biện pháp an ninh mạng cho hệ thống công nghệ hoạt động (OT) của họ.

Hơn nữa, lưới điện hiện đại là một trong những hệ thống kết nối các đối tượng công nghiệp rộng lớn nhất, với một số lượng lớn các máy tính nối mạng và mức độ tiếp xúc trực tiếp với các mối đe dọa mạng, như được thống kê bởi Kaspersky Lab ICS CERT. Đổi lại, tỉ lệ phần trăm cao các máy tính ICS bị tấn công trong lĩnh vực kĩ thuật và tích hợp ICS là một vấn đề nghiêm trọng khác vì thực tế là hình thức tấn công chuỗi cung ứng đã được sử dụng trong một số cuộc tấn công tàn phá trong những năm gần đây.

The relatively high percentage of attacked ICS computers in the construction industry compared to H1 2017 could indicate that these organizations are not necessarily mature enough to pay the required attention to the protection of industrial computers. Their computerized automation systems might be relatively new and an industrial cyber security culture is still to be developed in these organizations.

Tỉ lệ phần trăm máy tính ICS bị tấn công tương đối cao trong ngành xây dựng so với nửa đầu năm 2017 có thể chỉ ra rằng các tổ chức này không nhất thiết phải đủ lớn để đáp ứng yêu cầu bảo vệ máy tính công nghiệp. Hệ thống tự động hóa trên máy tính của họ có thể là tương đối mới và văn hoá bảo mật trên mạng công nghiệp vẫn đang được phát triển trong các tổ chức này.

Tỉ lệ phần trăm các cuộc tấn công ICS thấp nhất đã được tìm thấy trong các doanh nghiệp chuyên phát triển phần mềm ICS - 14,7%, có nghĩa là các phòng thí nghiệm nghiên cứu/ phát triển ICS, các nền tảng thử nghiệm, kho dữ liệu và môi trường đào tạo cũng bị tấn công bởi phần mềm độc hại, mặc dù không thường xuyên như máy tính ICS của các doanh nghiệp công nghiệp. Các chuyên gia của Kaspersky Lab ICS CERT cho thấy tầm quan trọng của an ninh mạng cho các nhà cung cấp ICS, bởi vì hậu quả của một cuộc tấn công lan truyền trên hệ sinh thái đối tác và cơ sở khách hàng của nhà cung cấp có thể rất trầm trọng, như đã thấy trong cuộc tấn công của phần mềm độc hại exPetr.

Phần trăm máy tính ICS bị tấn công trong các ngành khác nhau *, nửa đầu so với nửa sau năm 2017

Trong số các xu hướng mới năm 2017, các nhà nghiên cứu của Kaspersky Lab ICS CERT đã phát hiện ra sự gia tăng các cuộc tấn công đào tiền ảo trên ICS. Xu hướng tăng trưởng này bắt đầu vào tháng 9, cùng với sự gia tăng thị trường tiền ảo và các máy đào nói chung. Nhưng đối với các doanh nghiệp công nghiệp, kiểu tấn công này có thể gây ra một mối đe dọa lớn hơn bằng cách tạo ra một lượng tải đáng kể cho máy tính, và do đó ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của các thành phần ICS của doanh nghiệp và đe dọa sự ổn định của họ. Nhìn chung, trong giai đoạn từ tháng 2/2017 đến tháng 1/2018, các phần mềm khai thác tiền ảo đã tấn công 3,3% máy tính của các hệ thống tự động hóa công nghiệp.

Các điểm nổi bật khác từ báo cáo bao gồm:

• Các sản phẩm của Kaspersky Lab đã ngăn chặn các cố gắng lây nhiễm trên 37,8% số máy tính ICS được bảo vệ bởi công ty. Ít hơn 1,4% so với trong 6 tháng cuối năm 2016.
• Nguyên nhân lây nhiễm chính là qua mạng Internet với 22,7% máy tính ICS bị tấn công. Con số này cao hơn 2,3% so với nửa đầu năm. Tỉ lệ các cuộc tấn công qua web đã được ngăn chặn tại châu Âu và Bắc Mỹ thấp hơn những nơi khác.
• Top 5 quốc gia có số lượng máy tính ICS bị tấn công luôn cao từ nửa đầu 2017 bao gồm Việt Nam (69.6%), Algeria (66.2%), Morocco (60.4%), Indonesia (60.1%) và Trung Quốc (59.5%).
• Trong nửa sau của năm 2017, số lượng các biến thể phần mềm độc hại khác nhau phát hiện bởi giải pháp của Kaspersky Lab được cài đặt trên các hệ thống tự động hóa công nghiệp đã tăng từ 18.000 lên trên 18.900
• Vào năm 2017, 10,8% của tất cả các hệ thống ICS đã bị tấn công bởi các botnet, một phần mềm độc hại lây nhiễm vào máy móc và đưa chúng vào mạng botnet để thực thi lệnh từ xa; các nguồn chính của cuộc tấn công như thế này là internet, phương tiện di động và thư điện tử.
• Năm 2017, Kaspersky Lab ICS CERT đã xác định 63 lỗ hổng trong các hệ thống công nghiệp và các hệ thống IIoT / IoT, và 26 trong số đó đã được nhà cung cấp sửa chữa.

Ông Evgeny Goncharov, Giám đốc Kaspersky Lab ICS CERT cho biết: “Kết quả nghiên cứu về các máy tính ICS bị tấn công trong nhiều ngành công nghiệp đã làm chúng tôi ngạc nhiên. Chẳng hạn như tỉ lệ phần trăm cao các máy tính ICS bị tấn công trong các công ty năng lượng đã chứng minh rằng nỗ lực của doanh nghiệp để đảm bảo an ninh mạng của hệ thống tự động hóa của họ sau một số sự cố nghiêm trọng trong ngành là không đủ, và có nhiều sơ hở vẫn còn ở đó mà bọn tội phạm mạng có thể sử dụng,”

“Nhìn chung, so với năm 2016, chúng tôi đã chứng kiến sự giảm nhẹ số lượng các cuộc tấn công ICS. Điều này có thể chỉ ra rằng, nhìn chung, các doanh nghiệp đã bắt đầu chú ý nhiều hơn tới các vấn đề an ninh mạng cục bộ của ICS và đang kiểm tra các phân đoạn công nghiệp trong mạng của họ, đào tạo nhân viên, v.v ... Đây là một dấu hiệu tốt, bởi vì nó rất quan trọng đối với các doanh nghiệp có những biện pháp chủ động để tránh bị tấn công trong tương lai”, ông nói thêm.

Kaspersky Lab ICS CERT đề xuất các biện pháp kĩ thuật sau đây nên được thực hiện:

• Thường xuyên cập nhật hệ điều hành, phần mềm ứng dụng và giải pháp bảo mật trên các hệ thống thuộc mạng công nghiệp của doanh nghiệp.
• Hạn chế lưu lượng mạng trên các cổng và các giao thức được sử dụng trên các router ranh giới và các mạng OT bên ngoài tổ chức
• Kiểm soát truy cập của các thành phần ICS trong mạng lưới công nghiệp của doanh nghiệp và tại các ranh giới của nó.
• Triển khai các giải pháp bảo vệ thiết bị đầu cuối chuyên dụng lên các máy chủ, máy trạm và HMI của ICS để bảo vệ cơ sở hạ tầng OT và cơ sở hạ tầng công nghiệp khỏi các cuộc tấn công mạng ngẫu nhiên.
• Triển khai các giải pháp giám sát, phân tích và phát hiện lưu lượng mạng để bảo vệ tốt hơn khỏi các cuộc tấn công được nhắm mục tiêu.

Xem báo cáo đầy đủ cho nửa sau năm 2017 trên trang web Kaspersky Lab ICS CERT.