Năm 2009 và 2010 được coi là giai đoạn hoàng kim của 3G khi đâu đâu cũng nhắc đến 3G và các cơ hội phát triển sau khi công nghệ thế hệ thứ 3 này được triển khai tại Việt Nam. Sự lên ngôi của 3G khiến nhiều người quên rằng, cách đây vài năm, WiMAX cũng được tung hô như vậy.

Không thể phủ nhận những điểm nổi trội về mặt công nghệ, nhưng vì nhiều lí do nên dù được nhắc đến và được thử nghiệm từ rất sớm, nhưng ở thời điểm hiện tại, WiMAX vẫn chỉ là câu chuyện của tương lai.

Chuyện của WiMAX tại Việt Nam

Từ năm 2006, Biên bản ghi nhớ cùng hợp tác thử nghiệm WiMAX tại tỉnh Lào Cai của Việt Nam đã được ký kết giữa Công ty Điện toán và Truyền số liệu (VDC), Tập đoàn Intel và Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam.

Lần đầu tiên được thử nghiệm tại Việt Nam với chuẩn cố định, nhưng WiMAX cũng được đánh giá là một công nghệ mới với những ưu điểm không thể phủ nhận. Tiếp theo thị xã Lào Cai, một năm sau đó WiMAX được đưa đến xã Tả Van. Do địa hình hiểm trở, việc xây mạng điện thoại qua cáp ở đây không khả thi, nên với sự xuất hiện của WiMAX, những ứng dụng CNTT đã đến được với địa danh du lịch cách Sapa 9km này...

Theo ông Mai Lương Thuấn, Giám đốc VNPT Lào Cai: "WiMAX được thử nghiệm đợt 1 ở thị xã Lào Cai, đợt 2 ở Tả Van - một xã vùng sâu vùng xa của huyện Sapa. Sau khi thử nghiệm xong đánh giá về mặt công nghệ, về mặt kỹ thuật chất lượng là tốt".

Kết thúc giai đoạn thử nghiệm từ năm 2008, toàn bộ thiết bị đã được chuyển đi..., và từ đó đến nay, WiMAX gần như biến mất hoàn toàn khỏi địa phương này.

Một địa phương khác hiện đang thử nghiệm WiMAX là Quảng Ninh. Tại những tàu du lịch, không chỉ có tiện nghi như bất cứ khách sạn nào trên đất liền - mà dịch vụ internet cũng không hề xa xỉ... Hệ thống WiMAX di động mặc dù đang trong giai đoạn thử nghiệm nhưng đã thực hiện tốt vai trò kết nối tại vùng duyên hải và biển đảo Quảng Ninh này.

"Đương nhiên là ở bất cứ đâu thì internet cũng rất cần thiết cho công việc và cả những nhu cầu cá nhân khác của tất cả mọi người. Hiện tại, Victory Star cũng đang sử dụng công nghệ WiMAX. Mặc dù mới chỉ là thử nghiệm thôi nhưng những hành khách của chúng tôi có thể check email, có thể xem tin tức và những dịch vụ khác như trên đất liền dù tàu chúng tôi có ở vị trí nào trong Vịnh", đại diện tàu Victory Star cho biết.

Không nằm trong danh sách những địa phương được chọn để thử nghiệm công nghệ WiMAX, nhưng nhận thấy sự phù hợp của công nghệ này, từ năm 2008, Quảng Ninh đã chủ động xin được vào danh sách bổ sung. Sau 1 năm, việc lắp đặt hạ tầng thiết bị đã được hoàn tất với 6 trạm phát, cung cấp dịch vụ đến 80 khách hàng lớn.

Theo ông Bùi An, Phó Giám đốc VNPT Quảng Ninh: "Chúng tôi xin thử nghiệm WiMAX vì thời điểm đó không có dịch vụ vô tuyến nào đáp ứng được cho nhu cầu của khách hàng vùng duyên hải".

Ông Vũ Tuấn Khanh, Công ty Acatel Lucent thì cho rằng: "Khi những tàu du lịch lắp thiết bị đầu cuối WiMAX thì khách du lịch có thể ngủ đếm trên biển mà ko mất kết nối với đất liền bằng cách sử dụng internet băng thông rộng do WiMAX cung cấp".

Check mail, tra cứu thông tin, thậm chí xem video trực tuyến... Kết quả thử nghiệm tại Quảng Ninh cho thấy, WiMAX có thể truyền dữ liệu đi xa tới 13 km trên biển và có khả năng chống nhiễu tốt. Cùng với những phương tiện truyền thông khác, hệ thống WiMAX di động đang được kỳ vọng là sẽ góp phần đảm bảo thông tin liên lạc, an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế xã hội khu vực biển Đông Bắc của tổ quốc.

Ông Bùi An - Phó Giám đốc VNPT Quảng Ninh cho rằng: "Ở vùng khác có thể WiMAX ko phù hợp nhưng đối với vùng duyên hải và vùng núi - những nơi mà phương tiện mặt đất như cáp quang viba ko đáp ứng được thì có lẽ WiMAX là giải pháp tốt nhất".

Tự tin với kết quả thử nghiệm, nhìn thấy cơ hội từ những khách hàng tiềm năng, hiện tại VNPT Quảng Ninh đang xây dựng phương án kinh doanh WiMAX trên địa bàn Quảng Ninh. Khách hàng cũng đã sẵn sàng chi tiền cho công nghệ này...

Ông Bùi An khẳng định: "Tại vùng duyên hải, WiMAX quá đủ điều kiện để kinh doanh và khách hàng trên mặt biển cũng rất mong muốn dịch vụ này được cung cấp".

"Chúng tôi đương nhiên là sẽ vẫn tiếp tục sử dụng WiMAX ngay cả khi không còn được dùng miễn phí, vì chúng tôi cần được kết nối và những khách hàng của chúng tôi cũng vậy", đại diện tàu Victory Star khẳng định.

Từ thử nghiệm đến thực tế - Bao giờ?

Trở lại với câu chuyện WiMAX tại Lào Cai. Mặc dù là địa phương đầu tiên của Việt Nam được đón công nghệ băng rộng nhiều ưu điểm này, nhưng ở thời điểm hiện tại, WiMAX chỉ là câu chuyện của quá khứ. Lựa chọn công nghệ không còn phù hợp là một trong những lý do, nhưng không phải là lý do duy nhất khiến WiMAX không thể đi từ lý thuyết đến thực tế, không thể từ giai đoạn thử nghiệm sang giai đoạn kinh doanh. Cùng với các dịch vụ truyền thông khác, WiMAX vẫn rất cần thiết cho địa bàn Lào Cai. Nhưng câu trả lời cho câu hỏi khi nào WiMAX trở lại? vẫn đang để ngỏ...

Còn tại Quảng Ninh, có vẻ như đã hội tụ đầy đủ những điều kiện cần để nhà đầu tư có thể thu tiền từ WiMAX. Một kế hoạch kinh doanh khá cụ thể và chi tiết cũng đã được phác thảo.

Tuy nhiên, ngay chính những người trong cuộc cũng không thể khẳng định khi nào có thể hội tụ những điều kiện đủ để đưa WiMAX từ giai đoạn thử nghiệm đến giai đoạn kinh doanh thực tế: "Để triển khai một công nghệ, bất cứ quốc gia nào và bấ cứ doanh nghiệp nào cũng phải cân nhắc. Và rất tiếc việc cân nhắc này không thuộc thẩm quyền của chúng tôi", ông Bùi An - Phó Giám đốc VNPT Quảng Ninh bày tỏ.

WiMAX thời... 3G

Khi những lá phiếu được bỏ cho 3G thì cũng là lúc những người quan tâm đến WiMAX hiểu rằng, công nghệ này đang phải lùi 1 bước. Và đến thời điểm hiện tại, khi các nhà mạng đang dồn sức cho 3G, thì WiMAX gần như bị lãng quên...

Ông Hoàng Sơn - Giám đốc Công ty Viễn thông Viettel cho biết: "Đối với Viettel thì đầu tư 3G cũng đã là quá đủ. Hiện tại, thiết bị đầu cuối của WiMAX cũng rất khó và trên thế giới, thực sự không có nhiều nước triển khai WiMAX".

Đại diện của Acatel Lucent cũng cho rằng: "Nếu xét về mặt cơ hội, khi các nhà đầu tư đang đổ dồn cho 3G thì phần tiền vốn mà người ta có thể đầu tư hệ thống mới khác nữa như WiMAX là rất khó".

Câu chuyện về WiMAX dường như bị lạc lõng trong khi đâu đâu cũng bàn đến 3G với những cả những ý kiến khen chê. Acatel Lucent, nhà cung cấp giải pháp công nghệ cho nhiều đơn vị triển khai thử nghiệm WiMAX cũng đã quyết định tạm dừng đầu tư cho công nghệ này trong thời gian tới.

Nhưng mặc dù không được nhắc đến nhiều, thì với không dưới 10 giấy phép thử nghiệm đã được cấp, cùng với những chương trình thử nghiệm đang diễn ra âm thầm tại nhiều địa phương, thì chắc chắn rằng, WiMAX vẫn chưa thể là câu chuyện của quá khứ, đặc biệt với thị trường Việt Nam.

Theo VTT.