Diễn biến mới ở dự án OLPC trong tuần này đã gây ra những cuộc tranh luận gay gắt: ngày thứ Hai, trưởng nhóm phần mềm và nội dung của OLPC là Walter Bender đã từ chức, ngày thứ Ba, chủ tịch dự án OLPC, Nicholas Negroponte cho biết giao diện độc đáo Sugar của máy tính XO sẽ được viết thêm phiên bản chạy trên Windows.
Walter Bender là người kiên trì thúc đẩy sử dụng phần mềm nguồn mở trên máy tính XO, sản phẩm chính của dự án One Laptop Per Child. Ông từ chức với lý do để tiếp tục phát triển những phần mềm giáo dục mã nguồn mở có chất lượng. Tuy vậy, giới quan sát cho rằng Walter Bender ra đi vì mâu thuẫn với quan điểm chấp nhận sử dụng Windows trong máy tính OLPC.
Phần mềm mã nguồn mở là miễn phí, nhưng dự án OLPC không đặt sứ mệnh phát triển phong trào nguồn mở, mà mục tiêu chính là đưa đến cho trẻ em những chiếc laptop tốt để phục vụ học tập với giá thành rẻ, đó là quan điểm của chủ tịch OLPC Nicholas Negroponte. Gần đây, cùng với việc chấp nhận duy trì Windows XP trên các máy tính giá rẻ, Microsoft cũng có chính sách bán Windows XP với giá chỉ 3 USD cho học sinh và sinh viên các nước đang phát triển. Như vậy, bản quyền Windows không còn là vấn đề với máy tính XO, tại sao không chấp nhận chạy Windows trên máy tính XO? Ông Nicholas Negroponte cho rằng gắn chặt với Linux và mã nguồn mở là không có lợi đối với OLPC, hãy để người dùng lựa chọn, nếu Windows có thể giúp người dùng tiếp nhận máy tính XO nhanh chóng hơn.
Luận điểm có trọng lượng nhất của phía phản đối chạy Windows trên máy XO là cấu hình yêu cầu để chạy Windows XP vẫn cao hơn so với cấu hình hiện tại của máy XO. Một bản Windows XP Home Service Pack 2 đã ngốn 1,1 GB đĩa cứng, trong khi đó máy XO hiện tại mới chỉ trang bị 1 GB đĩa cứng, toàn bộ hệ điều hành (một phiên bản của Fedora Linux), trình duyệt Firefox và một số phần mềm nguồn mở khác cộng lại chỉ hết vỏn vẹn 200 MB, để lại 800 MB cho người dùng lưu dữ liệu. Để chạy được Windows, chắc hẳn máy tính XO cần tăng cường thêm phần cứng và giá thành bị đội lên, càng làm cho nó khó đến được với trẻ em ở những nước nghèo.
Từ trước đến nay, dù OLPC không công nhận chính thức thì cộng đồng nguồn mở vẫn xem máy tính XO là một biểu tượng về sự chín muồi và tối ưu của phần mềm nguồn mở. Sẵn có quan điểm đối chọi với Microsoft, cộng đồng nguồn mở khó nghĩ đến viễn cảnh "sống chung với Windows", dù đó là bản Windows giá cực rẻ. Nhưng nhìn ở góc độ khách quan, việc OLPC chấp nhận dùng Windows sẽ tạo áp lực cạnh tranh cho phần mềm nguồn mở và thúc đẩy nó phát triển nhanh hơn, cuối cùng thì người dùng sẽ nhận được nhiều lợi ích hơn. Cũng như chính sự ra đời của dự án OLPC, tuy chưa hạ được giá máy tính xuống 100 USD như dự tính ban đầu, thì nó cũng đã thành công vì tạo áp lực để Microsoft phải hạ giá đến mức gần như cho không Windows XP cho học sinh các nước đang phát triển, thúc đẩy Intel chế tạo Classmate PC hay Asus sản xuất EEE PC, những dòng máy tính này gián tiếp thể hiện thành công của dự án OLPC: máy laptop giá rẻ cho trẻ em nghèo.
Mạnh Đông (theo IDG News Service, Computer World)
Bình luận
Đúng là nếu chuyển sang Windows thì tôi cũng rất bức xúc (mặc dù OLPC chưa đến VN thì phải). Và quả thật giá dự định của chúng (dưới 100USD) sẽ không thể thành hiện thực nếu như dùng Windows. Hiện tại với hệ điều hành mã nguồn mở đã tầm 300USD, nếu phù hợp XP thì hoặc là MS phải miễn phí cho dự án này, kết hợp thêm tạo ra một phiên bản riêng, nhỏ gọn phù hợp với chiếc máy này (Một hệ điều hành tương tự Windows Mobile chẳng hạn)
Bạn Minh Linh không đọc kĩ bài viết rồi, giá cả không thành vấn đề mà (3 USD M$ cũng đã bán rồi). Tội cho Microsoft quá, phát triển cùng lúc các bản Windows CE, Mobile, XP (làm SP3), Vista, 7 rồi giờ còn bắt làm thêm bản riêng ai chịu cho nổi
Cấu hình XO chạy XP vô tư, sao bài viết lại nói ngốn đến 1,1 GB nhỉ ?
Vừa check lại http://bit.ly/8Z4nmw thấy đúng rồi Thôi thì thay tăng flash 1 GB lên 2 GB đi, đội giá lên chừng 7-8 USD thôi mà.
Mục tiêu là trẻ em từ 6 đến 12 tuổi. Vậy thì "khách hàng" của XO cần gì nhỉ? một chương trình đồ họa giống MS paint, một chương trình văn bản đơn giản nhất, một vài chương trình flash để luyện IQ hay trò chơi xếp hình giải trí,... Hệ điều hành gì chẳng được! Chắc là bị Microsoft dụ khị thôi!
Trên TTCN cũng đã có một số bài viết về việc Microsoft tham gia OLPC. Vụ tuần này hơi sốc là vì Walter Bender ra đi hôm trước, thì hôm sau Nicholas Negroponte thông báo chuẩn bị porting giao diện Sugar sang nền Windows (làm cho Sugar không phụ thuộc vào hệ điều hành). Sugar là niềm tự hào riêng của máy tính XO, các developers phát triển Sugar cho Linux mà giờ thấy nó dùng cho Windows thì có cảm giác bị "phỗng tay trên" vậy.
BTW, ở đây có mấy cái LiveCD (Xubuntu, Fedora) có chương trình Emulator cho Sugar: http://bit.ly/ck7IGF
(đúng là thiết kế cho trẻ em, rất đơn giản và tư duy cũng lạ đối với mình )
Bender có vai trò quan trọng gì không ? Vấn đề lớn của OLPC chỉ là marketting, kêu một architect của Microsoft qua tư vấn về phần mềm cũng được.