Nếu bạn bị ám ảnh với các bộ phim khoa học viễn tưởng như "Westworld" hay "Ex Machina", có lẽ lúc này bạn đang chuẩn bị cho sự diệt vong của loài người. Đó là bởi con người sẽ bị trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence - AI) khống chế.

Facebook mới đây vừa đưa ra một lời khuyên dành cho những người như bạn: Đừng lo sợ. Mạng xã hội này hôm thứ 3 đã mở một chiến dịch làm sáng tỏ về AI bằng cách giải thích cho mọi người các nguyên tắc hoạt động cơ bản của nó. Trong các đoạn video ngắn, Facebook giải thích công nghệ đằng sau những thứ như nhận diện ảnh, xe tự lái, và dịch thuật ngôn ngữ. Đây là một phần trong những nỗ lực nhằm làm dịu bớt các lo ngại rằng AI sẽ khiến tương lai thuộc về robot chứ không phải con người.

AI hiện đã hiện diện ở rất nhiều dịch vụ online mà bạn đang sử dụng hàng ngày. Trên Facebook và Instagram, AI giúp đánh giá các bài viết, dựa trên các chủ đề bạn quan tâm nhất, để quyết định sẽ ưu tiên cho bạn thấy bài nào trước, bài nào sau. Google thì sử dụng AI ở hầu như mọi thứ, từ tìm kiếm cho tới dịch vụ bản đồ. CEO Google là Sundar Pichai từng nói rằng hãng sẽ chuyển dịch chiến lược để đưa AI trở thành ưu tiên hàng đầu.

CEO Mark Zuckerberg của Facebook dự đoán rằng 1/4 lượng kĩ sư và hơn 40 đội của Facebook đang phát triển các nền tảng AI. Một nhóm lớn có tên Facebook AI Research, hay FAIR, có hơn 75 kĩ sư và nhà khoa học nghiên cứu trải khắp thế giới. Một nhóm khác, nhóm Applied Machine Learning, có khoảng 140 thành viên.

Lượng tiền bạc và nguồn lực đổ vào AI, dù vậy, gặp phải những chỉ trích. Nhà vật lí nổi tiếng Stephen Hawking từng nói rằng AI có thể dẫn tới "dấu chấm hết của nhân loại", còn CEO Tesla là Elon Musk cũng như nhiều nhân vật quan trọng khác ở thung lũng Silicon đã lập ra một công ty nghiên cứu phi lợi nhuận có tên OpenAI nhằm thúc đẩy AI theo các phương pháp giúp mang lại lợi ích cho con người.

Trí tuệ nhân tạo và máy học, một loại công nghệ mà ở đó, máy tính có thể học hỏi mà không cần được lập trình một cách cụ thể, trong thời gian qua đã trở thành một chủ đề nhạy cảm khiến Facebook phải chịu nhiều chỉ trích. Đó là bởi mạng xã hội này bị tố để lây lan quá nhiều tin giả mạo làm ảnh hưởng tới kết quả bầu cử tổng thống Mỹ.

Facebook có kiểm soát được nội dung?

Facebook dùng các thuật toán để áp dụng vào dòng tin News Feed của người dùng. Một phần các thuật toán này là do máy học xử lí để quyết định cho bạn xem tin nào và ẩn đi tin nào. Sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ với chiến thắng gây tranh cãi của Donald Trump. Những người không ủng hộ Trump lên làm Tổng thống cho rằng tin giả trên Facebook đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng này. Một số khác cho rằng, người dùng Facebook - các cử tri - bị "định hướng" xem các bài viết, và điều này khiến họ không đưa ra quyết định đúng đắn.

Yann LeCun, người điều hành FAIR, nói rằng AI có thể giúp giảm vấn đề về "bong bóng bộ lọc", tuy nhiên, triển khai AI vào các dịch vụ của Facebook như thế nào thì vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải.

"Chúng tôi có thể có công nghệ. Vấn đề là bạn làm thế nào để đưa nó vào hoạt động tốt ở mặt sản phẩm, không phải ở mặt công nghệ" - LeCun phát biểu trong một cuộc họp báo hồi tháng trước,

Facebook, trong khi đó, phủ nhận các cáo buộc nói rằng họ khiến kết quả bầu cử bị ảnh hưởng. CEO Mark Zuckerberg cho biết trong một hội nghị diễn ra ngay sau chiến thắng của Trump rằng Facebook thực sự có hiển thị những câu chuyện mà người dùng không đồng tình, nhưng đôi khi người dùng chỉ phản ứng lại bằng cách không chú ý đến nó. "Không phải là không có thông tin đa chiều trên Facebook. Chúng tôi không thể ép người dùng phải đứng về phía ý kiến có sự đồng thuận cao hơn".

Hồi tháng trước, Zuckerberg cũng vạch ra kế hoạch của Facebook nhằm loại bỏ tin giả, trong đó có cả việc phát triển các hệ thống kĩ thuật tốt hơn để "gắn cờ" để khuyến cáo người dùng với các tin mà hãng nhận định rằng nó có khả năng là giả mạo.

Mạng xã hội này cũng tìm cách đưa AI vào các sản phẩm, dịch vụ ngoài Facebook.

Joaquin Candela, người điều hành nhóm AML, nói rằng mạng xã hội Instagram của Facebook cũng đã sử dụng AI từ hồi đầu năm nay cho việc xếp hạng bài viết nhằm hiển thị các bài về các chủ đề người dùng quan tâm thay vì chỉ hiển thị theo thứ tự thời gian từ mới nhất đến muộn nhất. Với việc công ty mẹ Facebook đã có sẵn các công nghệ về AI, việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào Instagram cũng là điều dễ hiểu và dễ thực hiện.

Các video Facebook tung ra mới đây cố gắng giúp người dùng nắm được cơ sở khoa học đằng sau AI. Một video giải thích cách máy tính có thể nhận diện được một số thành phần của ảnh, còn một video khác giải thích vì sao AI nhận ra sự khác biệt giữa bức ảnh một chiếc xe và một chú chó.

"Nó không có gì là ma thuật cả" - Candela cho biết; và LeCun, người điều hành FAIR, cũng nói thêm: "Chúng tôi cố gắng giúp mọi người hiểu AI theo hướng đó nhưng có vẻ không thành công".

Theo ICTnews.