Mặc dù vẫn còn khá mới mẻ nhưng mạng di động băng rộng 4G đang được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều thay đổi khác biệt so với những mạng di động hiện nay.

Ngày nay bạn có thể lướt Web, nghe nhạc, download file đính kèm e-mail chỉ trong chớp mắt. Rồi một ngày mai, bạn có thể streaming video độ nét cao (HD) tới bất cứ nơi nào bạn muốn, hoặc thực hiện các cuộc gọi VoIP mà không gặp khó khăn gì, hay upload ảnh dung lượng lớn lên mạng mà chỉ mất chưa tới 1 giây.

Đó chính là sự khác biệt giữa mạng di động thế hệ thứ 3 (3G) và mạng di động thế hệ thứ tư (4G). Hai công nghệ này hiện đã và đang được triển khai áp dụng. Cái tên 3G đã trở nên quen thuộc với rất nhiều người, thậm chí là cả Việt Nam (mặc dù vẫn chưa được triển khai). Trong khi cái tên 4G tuy không phải manh nha nhưng cũng chưa thực sự được biết tới nhiều.

Rõ ràng cái tên Wimax di động (Mobile Wimax) đã xuất hiện cách đây ít lâu và cũng được nhắc tới nhiều. Nhưng không phải ai cũng biết tới cái tên LTE, đối thủ cạnh tranh của công nghệ này trên mạng băng rộng di động 4G. Cuộc đua 4G giờ đây chỉ có 2 đối thủ: Wimax di động và LTE, và việc đối thủ nào đến đích trước sẽ còn tùy thuộc vào thời gian.

Tải dữ liệu cực nhanh

Cả 4 nhà mạng lớn nhất nước Mỹ hiện nay là AT&T, T-Mobile, Sprint và Verizon Wireless đều đã nâng cấp lên mạng 3G để cung cấp nhiều dịch vụ hơn cho khách hàng. AT&T và T-Mobile triển khai mạng băng rộng di động HSDPA; còn Sprint và Verizon Wireless thì sử dụng EV-DO Rev. A. Tốc độ download dữ liệu của các mạng 3G này dao động từ 600Kbps – 1.4Mpbs, và tốc độ upload là 500-800Kbps. Để dễ hiểu hơn, bạn có thể tưởng tượng việc download một file nhạc MP3 dung lượng 3,5MB từ mạng này xuống sẽ chỉ mất 28 giây; trong khi upload một file trình chiếu PowerPoint 2MB mất 25,2 giây.

Tuy nhiên, mạng 3G hiện nay lại chưa đủ nhanh cho những ứng dụng mang tính chất chuyển động. Chẳng hạn bạn không thể chat video trên các mạng di động hiện nay trong lúc chuyển động, chẳng hạn như ở trên tàu. Tuy nhiên, mạng 4G lại thực hiện rất tốt điều này, và còn giúp tăng thêm tốc độ truyền tải dữ liệu nữa. Chẳng hạn với mạng Wimax di động, bạn có thể download cùng một file MP3 3,5MB nhưng chỉ mất 5 giây, và upload cùng file PowerPoint trong 6,4 giây. Trong khi đó, mạng 4G LTE thậm chí còn nhanh hơn nhiều, tuy nhiên chúng mới đang trong giai đoạn đầu phát triển và có thể thành công hay không tùy thuộc vào nhiều yếu tố.

Nhiều “đại gia” hỗ trợ

Đối với Wimax di động thì tháng 5/2008, hai hãng Sprint và Clearwire đã đồng ý liên kết với nhau để đưa ra các sáng kiến về công nghệ này. Hai hãng đồng ý thành lập một công ty liên doanh có tên là Clearwire. Công ty này sẽ nhận được khoản đầu từ 3,2 tỉ USD của Bright House Networks, Comcast, Google, Intel, và Time Warner Cable.Hiện tại Wimax di động đang được hỗ trợ trên 100 nền tảng hạ tầng và thiết bị bao gồm các hãng Alcatel, Beceem, Motorola, Nokia, Samsung, và Texas Instruments.

Trong khi đó LTE cũng được hỗ trợ bởi nhiều tên tuổi lớn như AT&T, China Mobile, Verizon Wireless, và Vodafone. Nhiều nhà sản xuất thiết bị cầm tay cũng hỗ trợ LTE. Gần đây NTT DoCoMo đã trình diễn chiếc điện thoại đầu tiên hỗ trợ công nghệ 4G LTE. Trong khi đó cả Ericsson và Nokia-Siemens cũng đều bày tỏ ý định hỗ trợ công nghệ này.

Cách thức hoạt động

Đối với Wimax di động, công nghệ này hoạt động trên các băng tần 2.3-GHz, 2.5-GHz, 3.5-GHz, và 5.8-GHz. Clearwire có 30-50 Mhz dải tần trong băng tần 2.5-Ghz mà hãng này cần triển khai mạng băng rộng di động. Dải tần dôi ra rất quan trọng bởi nó cho phép nhiều người dùng có thể cùng lúc “online” để download một lượng lớn dữ liệu. Tuy nhiên, Wimax di động lại không có tầm phủ sóng rộng như LTE. Điều này là do nó sử dụng băng tần 2.5GHz.

Trong khi đó cũng giống Wimax di động, LTE là giao diện di động mới đòi hỏi phải có phần cứng và phần mềm mới. LTE yêu cầu cần có dải phổ 700Mhz mới mà gần đây AT&T và Verizon Wireless đã được FCC chấp thuận. Tiện lợi duy nhất của tần số thấp chính là việc nó phù hợp hơn với các tòa nhà văn phòng trong khu đô thị. Tần số 700Mhz có thể bao phủ khoảng cách rộng hơn so với Wimax di động 2.5Ghz.

Tốc độ thực tế

Theo lời của Giám đốc kỹ thuật của Clearwire thì tốc độ download thực sự của Wimax di động là từ 5-6Mbps và upload là 2-3Mbps. Hiện tại mạng Xohm của Sprint (hợp tác với Clearwire) đang có tốc độ download 2-4Mbps và upload là 1-2Mbps.

LTE cũng có tốc độ tương đương với Wimax di động: 5-6Mbps (download) và 2-3Mbps (upload). Tuy nhiên, theo Chủ tịch AT&T, Ralph de la Vega, thì chính HSPA+ lại là mạng cạnh tranh với Wimax di động đầu tiên. Mạng này có tốc độ download từ 3-5Mbps, và upload là 1-3Mbps. Verizon Wireless cho biết giải pháp LTE của AT&T cũng sử dụng chung công nghệ với hãng này, và sự khác biệt về tốc độ chỉ nằm ở phần kỹ thuật triển khai.

Thực tế triển khai

Hiện tại Wimax di động đang được triển khai tại một số thị trường chọn lọc. Tại Mỹ, công nghệ này đang được thử nghiệm tại Baltimore, Chicago, và Washington, D.C. Hồi tháng 5/2008, Sprint và Samsung tuyên bố đã sẵn sàng cung cấp Wimax di động tại Baltimore và Washington, D.C. Trong khi đó Clearwire mới đang triển khai công nghệ này tại Seattle và Portland, Atlanta, Grand Rapids, và Las Vegas.

Trong khi đó hãng Verizon Wireless và Vodafone cũng đã triển khai thử nghiệm LTE. Verizon hy vọng mạng 4G của hãng này sẽ sẵn sàng trong năm nay, rồi sau đó sẽ đưa vào khai thác dịch vụ dự kiến vào năm 2010 hoặc muộn hơn. Còn AT&T tuy không triển khai thử nghiệm LTE nhưng đã cung cấp mạng HSPA tại 350 thị trường khác nhau bắt đầu từ cuối năm ngoái. Hãng này cũng có kế hoạch triển khai LTE trong năm tới hoặc năm 2011.

Theo VnMedia (PCW, Infoworld, PCMag)